Turboprop-vliegtuigen worden over de hele wereld gebruikt, maar vooral in Europa en Noord-Amerika geproduceerd. Met het beperkte bereik van de toestellen kan dit leiden tot complexe leveringsvluchten met meerdere tussenstops.
De meestgebruikte commerciële turboprops zijn de ATR’s (ATR 42 en ATR 72) en de Bombardier Dash 8. Deze worden in Frankrijk en Canada gebouwd. Hoewel sommige onderdelen in andere landen worden geproduceerd heeft geen van deze bedrijven een productielijn in het buitenland. Klanten van de ATR-serie en Dash 8 bevinden zich wereldwijd en zeker niet alleen in Europa en Noord-Amerika. De grootste klant voor de ATR 72 is Wings Air in Indonesië.
Belangrijke overzeese klanten van de Dash 8 zijn QantasLink in Australië, de Noorse luchtvaartmaatschappij Widerøe, het Japanse ANA, en Ethiopian Airlines. Al deze luchtvaartmaatschappijen hebben op enig moment vliegtuigen geleverd gekregen, maar hoe wordt dit gedaan?
Het bereik vergroten
Door te vliegen zonder passagiers of lading, en eventueel met een deel van de binneninrichting verwijderd, wordt het bereik doorgaans al significant groter. Extra brandstoftanks meenemen is ook een mogelijkheid bij sommige machins. Deze methode wordt vaak gebruikt bij leveringen van kleinere, lichtere toestellen. Ook wordt de methode wel eens toegepast bij kleinere straalvliegtuigen. Zo vliegt Hawaiian Airlines bijvoorbeeld met haar Boeing 717’s van en naar de VS met extra tanks – onder meer in de cabine. Deze methode komt echter minder vaak voor bij grotere turboprops. Het toevoegen van brandstoftanks is een technische uitdaging en vergt geregeld aanzienlijke aanpassingen.
Zuinig vliegen
Het bereik kan, logischerwijs, ook worden vergroot door zuiniger te vliegen. Tijdens commerciële vluchten zal het vliegtuig op een veilige en efficiënte maximumsnelheid vliegen, maar voor technische- of leveringsvluchten kan het bereik voorrang krijgen op de vliegtijd. Op zo’n moment kan een zuinigere kruissnelheid worden gekozen. Er zijn daarnaast ook bepaalde technieken om tijdens het klimmen en dalen minder brandstof te verbruiken.
Veel tussenstops maken
Ongeacht het extra bereik dat uit het vliegtuig gehaald wordt, zullen er bij leveringsvluchten over lange afstand veel veel tankstops plaatsvinden. In die zin doen dergelijke leveringsvluchten denken aan de eerste decennia van de luchtvaart. Toen gingen lange vluchten ook gepaard met regelmatige tussenstops.
Bij vluchten over de Atlantische Oceaan richting het Verenigd Koninkrijk kunnen stops gemaakt worden in Canada, Groenland en IJsland. Richting de Verenigde Staten is ook Shannon in het westen van Ierland een populaire stop-over. Voor bestemmingen waarbij de Stille Oceaan moet worden overgestoken kiezen de maatschappijen gewoonlijk voor een Atlantische route en vliegen vervolgens over Europa en Azië. Trans-Pacifische routes via Alaska zijn mogelijk, maar de afstanden zijn dan langer en de weersomstandigheden doorgaans zwaarder.
Speciale omstandigheden
Bij het plannen van leveringsvluchten wordt ook rekening gehouden met het weer. Bij sterke wind mee bijvoorbeeld, zal het bereik aanzienlijk worden verhoogd. De straalstroom heeft een belangrijk effect op elke lange vlucht. Deze luchtstromen stromen van west naar oost, waardoor oostwaartse vluchten sneller verlopen dan westwaartse. Dit zal vooral van gunstige invloed zijn op trans-Atlantische vluchten naar Amerika, die meer tussenstops kunnen vergen dan andersom. Net als bij reguliere commerciële vluchten wordt er bij het kiezen van de route en de vlieghoogte onder meer rekening gehouden met het profiteren van de straalstroom, of juist het minimaliseren van het effect ervan.
Een uniek stukje luchtvaartgeschiedenis!
Dertig jaar lang vloog de PH-BFG in het KLM-blauw de wereld over. In 2019 ging ze met pensioen, maar nu is ze voor eventjes terug 💙✈️ Bestellen kan via de webshop van Up in the Sky
