• Home
  • Recent
  • NL Nieuws
  • Achtergrond
  • Editors Choice
  • Rubrieken
    • Analyse
    • Boeken
    • Column
    • Foto-artikel
    • Historische Luchtvaart
    • Interview
    • Longread
    • Militair
    • Opinie
    • Podcast
    • Travel
  • Webshop
  • Account
Facebook Twitter Instagram LinkedIn YouTube WhatsApp
  • Over Up in the Sky
  • Adverteren
  • Team
  • Tip de redactie
  • Contact
Facebook Twitter Instagram LinkedIn YouTube WhatsApp
Login
0 Winkelmandje
Up in the SkyUp in the Sky
  • Home
  • Recent
  • NL Nieuws

    Arbeidsinspectie berispt Schiphol

    31/05/2023

    Grote droneaanval op Moskou

    30/05/2023

    Bestuurders Schiphol binnenkort voor de rechter

    30/05/2023

    EasyJet: ‘Schiphol heeft ons een aanbod gedaan’

    29/05/2023

    KLM-CEO Marjan Rintel: ‘Nou, dat doen we al 103 jaar’

    28/05/2023
  • Achtergrond

    De P-51 Mustang: met roem overladen | Goof

    29/05/2023

    Zijn grotere vliegtuigen de oplossing? | Column

    28/05/2023

    KLM-CEO Marjan Rintel: ‘Nou, dat doen we al 103 jaar’

    28/05/2023

    De nieuwe Bose A30-pilotenheadset: beter dan ooit?

    27/05/2023

    Op stap met de DC-3 Dakota

    27/05/2023
  • Editors’ choice

    Arts houdt passagier vijf uur in leven in Boeing 787

    30/05/2023

    Maatregelen na openen nooddeur Asiana A321

    29/05/2023

    Russische piloot vliegt bewust te langzaam

    28/05/2023

    KLM-CEO Marjan Rintel: ‘Nou, dat doen we al 103 jaar’

    28/05/2023

    KLM vraagt zich af: ‘Hoe gaat de EU dit oplossen?’

    27/05/2023
  • Rubrieken
    • Analyse
    • Boeken
    • Column
    • Foto-artikel
    • Historische Luchtvaart
    • Interview
    • Militair
    • Longread
    • Opinie
    • Podcast
    • Travel
  • Webshop
Up in the SkyUp in the Sky
Home»Algemeen»Naast het nieuws»Achtergrond»Zo gaan Scandinavische luchtmachten om met sneeuw | Achtergrond
Achtergrond

Zo gaan Scandinavische luchtmachten om met sneeuw | Achtergrond

Leonard van den BroekDoor Leonard van den Broek27/12/2021Update:27/12/2021Leestijd: 5 minuten
Facebook WhatsApp Twitter LinkedIn Email
Een JAS39 Gripen van de Zweedse luchtmacht in winterse omstandigheden ©Leonard van den Broek
Delen
Facebook WhatsApp Twitter LinkedIn Email

In Noord-Scandinavië zijn winterse omstandigheden heel gewoon. De luchtmachten van zowel Noorwegen, Zweden als Finland hebben vliegbases rond de poolcirkel in Lapland. Hoe gaan zij om met sneeuw en ijs?

Zweden

De Zweedse vliegbasis Luleå-Kallax is gelegen aan de Botnische Golf, net ten zuiden van de poolcirkel. In 2004 was Luleå de thuisbasis van twee luchtmachtsquadrons, één uitgerust met de Viggen en één met de Gripen. Inmiddels zijn de Viggens vervangen door Gripens en zijn de helikopters van de nabijgelegen helikopterbasis Boden in 2005 verhuisd naar Luleå.

Een Zweedse luchtmacht JAS39 Gripen op de rolbaan van Luleå-Kallax © Leonard van den Broek

Zweedse Super Puma helikopter in ‘white out’ condities door de opwaaiende sneeuw © Leonard van den Broek

Koude start

De Zweedse SAAB gevechtsvliegtuigen zijn zo ontworpen, dat ze ook bij winterse temperaturen goed functioneren. Een lid van het Zweedse grondpersoneel vertelde: “De toestellen staan gewoon buiten, ook ‘s winters. De computers en de cockpit worden verwarmd met warme lucht, maar de motor heeft geen extra verwarming nodig. Zelfs bij min 30 graden kan de motor gewoon gestart worden – een betere koude start dan de meeste auto’s!”

Zweedse Gripens, geparkeerd op het platform van Luleå-Kallax © Leonard van den Broek

Zweedse AJSH37 Viggen, met op de achtergrond een MD81 van Nordic Airlink © Leonard van den Broek

Sneeuwvrij

Luleå-Kallax is een gecombineerd militair-civiel vliegveld. De sneeuwteams staan in de winter 24 uur per dag klaar om uit te rukken. De baan, de taxibanen en het civiele platform worden ‘sneeuwvrij’ gehouden. Maar bij nadere bestudering bleken de Zweden toch een eigen interpretatie te hebben van het begrip ‘sneeuwvrij’. Op de hoofdbaan en het civiele platform ligt helemaal geen sneeuw, maar op de militaire rolbanen wel. “We zorgen ervoor dat de wrijvingscoëfficiënt van de sneeuw op de rolbanen goed is. Deze ‘packed snow’ maken we ruw genoeg, zodat er gewoon geremd kan worden. We hebben zelfs een speciale auto, uitgerust met een vijfde wiel, om de wrijvingscoëfficiënt van de hoofdbaan en de rolbanen te controleren.”

Demonstratie van een Zweedse ‘sneeuwploeg’ waarmee de banen schoongeveegd worden © Leonard van den Broek

Sk37E Viggen op een ‘sneeuwvrije’ taxibaan © Leonard van den Broek

Finland

De Finse vliegbasis Rovaniemi ligt zo ongeveer op de poolcirkel, in Fins Lapland. In 2004 was het gebaseerde squadron uitgerust met de F/A-18 Hornet en de BAe Hawk. De Hawk trainingstoestellen zijn inmiddels verhuisd, maar Hornets zijn op Rovaniemi nog altijd te vinden. Omdat de Amerikaanse toestellen niet zo goed tegen de kou kunnen, staan ze meestal binnen in verwarmde hangaars. Een Finse majoor lichtte toe: “We proberen de tijd te beperken dat de Hornets buiten zijn. Als ze toch langere tijd buiten in de kou moeten staan, laten we elk uur de motor even draaien.”

Finse luchtmacht F/A-18C Hornet taxiet over het platform van Rovaniemi © Leonard van den Broek

Overleven

In Fins Lapland kunnen de winters bijzonder koud zijn. Toch wordt er gewoon gevlogen, zij het met een limiet. Als het overdag onder de min 25 graden is, worden de vluchten beperkt tot een radius van 40 mijl (100 kilometer) van de thuisbasis. “Omdat vliegers deze kou niet lang overleven, als ze van hun schietstoel gebruik moeten maken. We hebben wel een reddingshelikopter, maar deze is niet altijd beschikbaar. Een gebied tot 40 mijl kunnen we ook met reddingsvoertuigen (auto’s en sneeuwscooters) goed bereiken.”

BAe Hawk Mk.51 van de Finse luchtmacht © Leonard van den Broek

Noorwegen

De Noorse luchtmacht heeft vier vliegbases boven de poolcirkel. Van deze vier bases zijn alleen op Bodø permanent gevechtsvliegtuigen gestationeerd. In 2004 waren dit twee F-16 squadrons, inmiddels is dit teruggebracht tot één. Met de vervanging van de F-16 door de F-35, is ook een herstructurering van de Noorse luchtmachtbases doorgevoerd. Het zuidelijker gelegen Ørland wordt de voornaamste F-35 basis, met een tijdelijk detachement op Evenes, boven de poolcirkel. Bodø blijft wel een operationeel vliegveld. De Noorse luchtmacht behoudt een detachement met helikopters, bovendien is het veld ook in gebruik als een civiele luchthaven.

Noorse luchtmacht F-16AM taxiet naar de baan van Bodø © Leonard van den Broek

Windsnelheid

Hoewel Bodø boven de poolcirkel ligt, is de invloed van de warme golfstroom en de ligging aan de kust goed merkbaar. In de winter zakt de temperatuur overdag zelden beneden de min 10 graden. De commandant van 332 Skvadron, uitgerust met de F-16, vertelde: “Omdat we zo dicht aan de kust zitten, is de wind meer van invloed op onze vliegoperaties dan de temperatuur. Vanaf een windsnelheid van 45 knopen (windkracht 9) kunnen de reddingshelikopters niet meer vliegen en wordt het ook gevaarlijk bij de landingen.”

F-16AM van de Noorse luchtmacht op de baan van Bodø. De enige sneeuw ligt op de bergen… © Leonard van den Broek

Gepolijst

Toch kunnen ook sneeuw en ijs voor problemen zorgen in het noorden van Noorwegen. De Noren nemen zo hun hun eigen maatregelen hiertegen: “Sneeuwval in combinatie met wind polijst de sneeuw en het ijs dat op de banen ligt. En gepolijst ijs is fantastisch om op de schaatsen, maar minder geschikt om op te landen. We brengen daarom fijn zand aan op de baan, vermengd met water. Dat bevriest weliswaar, maar zorgt er ook voor dat de baan voldoende ruw blijft. Wel gebruiken we vaak ook nog de remparachute, omdat het soms toch nog glad kan zijn.”

Noorse F-35 landend op het Friese beton. De remparachute-behuizing is zichtbaar boven de motoruitlaat © Leonard van den Broek

Remparachute

Vanwege de winterse omstandigheden hebben de Noren ervoor gekozen om de F-35 als een van de weinige gebruikers uit te rusten met een remparachute. Nederlandse F-35’s krijgen ook een chutebehuizing, maar worden vooralsnog niet allemaal uitgevoerd met een remparachute. Nederland draagt wel bij aan het ontwikkelingsprogramma.

De nieuwe Bose A30-pilotenheadset: beter dan ooit?

Bestel nu in de webshop van Bose Aviation!

Finland Finse luchtmacht Lapland Noorse luchtmacht Noorwegen Sneeuw zweden Zweedse luchtmacht
Delen: Facebook WhatsApp Twitter LinkedIn Email
Leonard van den Broek
  • Website
  • LinkedIn

Redacteur en fotograaf. Leonard groeide op in Eindhoven waar het vliegverkeer rond het toenmalige Welschap zijn interesse wekte. De afgelopen jaren bezocht Leonard talloze vliegbases in binnen- en buitenland. Zijn specialisatie betreft dan ook de militaire luchtvaart. In het dagelijks leven is Leonard werkzaam als jeugdarts.

Gerelateerde Artikelen

Grote droneaanval op Moskou

30/05/2023Redactie

Arts houdt passagier vijf uur in leven in Boeing 787

30/05/2023Redactie

De P-51 Mustang: met roem overladen | Goof

29/05/2023Goof Bakker

Recent

Europese Unie zet meer blusvliegtuigen en -helikopters in

31/05/2023

Influencer trekt broek omlaag in 737-cockpit

31/05/2023

Aeroflot-piloten eisen hogere lonen

31/05/2023
Populair

Russische piloot vliegt bewust te langzaam

28/05/2023

Paniek aan boord easyJet A320 naar Schiphol

26/05/2023

Arts houdt passagier vijf uur in leven in Boeing 787

30/05/2023

Nieuwsbrief

Het laatste luchtvaartnieuws in jouw mailbox.

Bedankt

Je ontvangt vanaf nu de nieuwsbrief!

.
Up in the Sky
Facebook Twitter Instagram YouTube LinkedIn WhatsApp RSS
  • Over Up in the Sky
  • Adverteren
  • Algemene voorwaarden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Contact
Vraag uw visum of ESTA aan via VisumBuitenland!

© 2023 UpFactory B.V. Alle rechten voorbehouden.

Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.

Inloggen of account aanmaken

Welkom terug!

Log hieronder in op je account. Een account aanmaken kan bij het plaatsen van een bestelling.

Wachtwoord vergeten?