Zondag 2 januari worden officieel alle 29 bewindslieden in het nieuwe kabinet Rutte IV bekendgemaakt, maar een groot aantal namen is al uitgelekt. Voor de portefeuille ‘luchtvaart’ verandert er veel.
Mark Harbers (VVD)
De belangrijkste post in het kader van de luchtvaart is die van minister van Infrastructuur en Waterstaat. Gisteren werd duidelijk dat die functie vervuld zal worden door VVD’er Mark Harbers. Hij startte in het vorige kabinet als staatssecretaris van Asiel en Migratie, maar trad in 2019 af nadat er door zijn ministerie gerommeld was met criminaliteitscijfers onder asielzoekers. De afgelopen jaren was hij Tweede Kamerlid.
In het vorige kabinet vervulde VVD’er Cora van Nieuwenhuizen de post van minister van Infrastructuur en Waterstaat. Onder haar bewind werd de Luchtvaartnota 2020-2050 opgesteld, waarin de toekomst van de luchtvaartsector vorm kreeg. Ook was Van Nieuwenhuizen betrokken bij de steunmaatregelen voor de sector gedurende de eerste anderhalf jaar van de coronacrisis. Andere belangrijke zaken bleven echter liggen. Zo werd de opening van Lelystad Airport meermaals uitgesteld en bleken er veel problemen te zijn met de vergunningen voor zowel de Flevolandse luchthaven als Schiphol zelf.
Sigrid Kaag (D66)
Ook Sigrid Kaag krijgt een belangrijke rol in het nieuwe kabinet. In een verklaring aan het AD bevestigde de leider van D66 dat zij minister van Financiën zal worden. “We hebben ambitieuze plannen voor de komende periode. Nederland staat voor grote keuzes en grote investeringen. In het onderwijs. In de klimaataanpak. In een sterk Europa.” Volgens Kaag is de rol van de minister van Financiën daarbij cruciaal.
De afgelopen twee jaren kreeg de luchtvaart meer dan ooit te maken met het ministerie van Financiën, en specifiek met CDA-leider Wopke Hoekstra. In februari 2019 maakte hij bekend dat de Nederlandse staat zijn belang in Air France-KLM in het geheim fors had uitgebreid. Bij een nieuwe aandelenuitgifte in 2021 zette de op dat moment demissionaire regering echter niet door, waardoor het het Franse belang alsnog drie keer zo groot is geworden als dat van Nederland.
Ook gaf Hoekstra, samen met Cora van Nieuwenhuizen, vorm aan het steunpakket dat KLM door de coronacrisis moest helpen. Ook was KLM grootgebruiker van de NOW-loonsteunregeling en de belastinguitstelregeling, die onder de verantwoordelijkheid van de minister van Financiën in het leven werden geroepen.
Christianne van der Wal (VVD)
Ook VVD-partijvoorzitter Christianne van der Wal krijgt een zware functie in de nieuwe regering. Zij wordt minister van Natuur en Stikstof en zal daarmee naast minister van Landbouw Henk Staghouwer (CU) fungeren. Van der Wal wordt speciaal belast met de oplossing van de stikstofcrisis, en zal voor de vermindering van de stikstofuitstoot en natuurherstel moeten zorgen. Op dit moment is het stikstofdossier een van de belangrijkste kwesties op het gebied van infrastructuur. Doordat de uitstoot op veel plaatsen te hoog is, komen de vergunningen voor bouw- en infrastructuurprojecten in gevaar.
Het dossier kan daarnaast enorme gevolgen hebben voor de luchtvaart in Nederland. Eerder deze maand lekte een notitie uit waarin juridische adviseurs van het kabinet aangeven dat er ‘draconische maatregelen’ nodig zijn, waarbij de luchthaven wellicht fors zou moeten inkrimpen. Schiphol zou niet voldoen aan stikstofregels en regels op het gebied van geluid en overlast. Daarnaast heeft de luchthaven nog altijd geen natuurvergunning. Aan die vergunning wordt op dit moment gewerkt, maar dat gaat gepaard met juridisch complexe vraagstukken. Er bestaat een reële kans dat het aantal vliegbewegingen met maar liefst twintig procent naar beneden moet, naar 400.000 per jaar. Mocht krimp geen optie zijn, dan zou de maximumsnelheid op snelwegen rond Schiphol naar 80 kilometer per uur moeten. Ook zouden boerenbedrijven in de wijde omgeving opgekocht moeten worden, en zelfs dan is het nog maar de vraag of de natuurvergunning standhoudt bij de rechter.