Enkele maanden na haar rentree vliegt South African Airways (SAA) weliswaar conform de nieuwe (beperkte) dienstregeling, maar bedrijfsmatig nog niet zoals bedoeld. Dat is althans de opvatting van de betrokken vakbonden. Die spreken van voortgaande corruptie en plundering van de vliegmaatschappij.
De Zuid-Afrikaanse vakbond van cabinepersoneel en de Metaalwerkersbond Numsa (Zuid-Afrika’s grootste vakbond) zijn daarom op 1 maart naar het ministerie voor Staatsbedrijven gestapt met klachten over corruptie en wanbestuur. Concreet gaat het om het ontbreken van jaarverslagen, het aanstellen van personeel dat eerder een afvloeiingsregeling incasseerde, onevenwichtige salariëring en personeelsopbouw en het ondoorzichtige privatiseringsproces van South African Airways.
Jaarverslagen South African Airways
Achtergrond van de zorg van de bonden is de grootschalige plundering van staatsbezit (‘staatskaping’) gedurende het regime van president Zuma (2009 – 2018). Momenteel publiceert de commissie die dat onderzoekt haar eindverslagen in drie delen. In deel 1 figureert staatsbedrijf SAA prominent als vehikel voor zelfverrijking van de elite van het regerende ANC en enkele van hun zakenvrienden. Zonder jaarverslagen van de afgelopen drie jaar, kan niet worden nagegaan of de plundering van South African Airways is gestopt, aldus de bonden. Daarnaast riekt het opnieuw aanstellen van senior managers die eerder vrijwillig vertrokken met een (riante) afvloeiingsregeling, naar een vorm van corruptie, zo stelden de bonden tegenover het Ministerie van Staatsondernemingen.
Daar bovenop komt de buitensporige salariëring van het management. Dat wordt betaald conform internationale standaarden, terwijl het salaris op de werkvloer gelijk is aan dat van SAA-prijsvechter Mango. De vakbonden eisen een openbaar onderzoek om vast te stellen of het hoger personeel van de ‘nieuwe’ South African Airways volgens de juiste procedures en vereiste kwalificaties in dienst genomen is. De bonden zetten eveneens vraagtekens bij de personeelsopbouw. 700 werknemers worden geleid door 103 managers en 122 ‘specialisten’. Dit is volgens de bonden een opgeblazen organisatie met overbetaald management en een onderbetaalde werkvloer.
Verkoop zonder geld?
Tot slot plaatsen zij vraagtekens bij de gedeeltelijke privatisering van South African Airways. Hoe kan het dat een nationale luchtvaartmaatschappij wordt verkocht, zonder dat er geld aan te pas komt? Dat willen de vakbonden weten. De gedeeltelijk privatisering van SAA, door overdracht van 51% van de aandelen aan het daartoe opgerichte consortium Takatso, kwam eind februari 2022 rond . Het ministerie van Staatsbedrijven heeft hierover geen nadere details bekend gemaakt.
Verschillend
