Vliegen tussen hoop en haat | Column

De hemel is blauw, de zon komt weer door en langzaam vult de lucht zich met de eerste lentegeuren. Tsjoh! Wat zijn we hier allemaal hard aan toe: aan sneeuwklokjes, narcissen, bomen in de knop en druk vliegende en nestelende vogeltjes in de vogelhuisjes en onder de dakpannen. Het is de tijd van hoop, de tijd van nieuw leven en van groei en dat in tijden waarin soms alle hoop vervlogen lijkt en het leven dat we dachten te kennen onder grote druk staat.

‘Ik weet niet wat het is, maar ik voel me niet blij’. ‘Er zit iets dreigends aan te komen’. ‘Ik voel me ongelukkig, gestrest, er trilt iets in de lucht’. Zomaar een paar opmerkingen die tot mij kwamen de afgelopen weken. De oorlog in de Oekraïne doet beelden op ons netvlies branden. Beelden die niemand wil zien. Oorlog is ineens heel dichtbij. Een derde wereldoorlog niet meer ondenkbaar. Kerngeweld met een druk op een knop, een optie.

Ook bij Up in the Sky wordt de intensiteit en frequentie van artikelen over militaire voertuigen en de luchtmacht in het bijzonder duidelijk meer. Waar defensie eerder onderaan de interesseketen van de publieke opinie leek te bungelen, is het nu ‘de trend’. In het dagelijks leven zou de in militair uniform geklede man of vrouw ineens niet meer met de nek aangekeken worden, maar misschien zelfs wel een ‘dankjewel’ toegefluisterd krijgen. Hoe snel beeldvorming kan veranderen!

De trend van jarenlange bezuinigingen waardoor Defensie letterlijk en figuurlijk werd uitgekleed, gevechtsscenario’s met een ‘pief, paf, poef’-geroep werden neergezet, terwijl onze leiders willens en wetens bleven wegkijken, is nu verschoven naar termen als ‘urgent’ en ‘noodzakelijk’, want de vijand zou zomaar ineens voor de deur kunnen staan om ons Nederlanders als een stelletje kleuters het in de broek te laten doen.

Zoals vorig jaar in het interview met gevechtspiloten in de Top Gun-week duidelijk gesteld werd:

Burgers vinden het moeilijk om te zien dat de vrede en veiligheid die defensie hun geeft, verbonden is met de welvaart die er in Nederland is. Nederland is een handelsland. Nederlanders moeten begrijpen dat als Nederland zo hoog op de lijst van exporterende landen staat, je dat te danken hebt aan een zekere stabiliteit. Die stabiliteit kan je alleen bereiken als je defensie op orde is. Er kan geen handel zijn als er ergens oorlog is. En er kan geen handel zijn als je niet als respectabel land in de wereld te boek staat. Dat zijn dingen die hand in hand gaan. Maar de Nederlander ziet dat niet, voelt dat niet, omdat mensen dat in tijden van vrede moeilijk vinden. Ze kunnen niet voorspellen wanneer Defensie daadwerkelijk wél ingezet moet worden.

Bron: Interview van Up in the Sky met twee voormalig luchtmachtvliegers van Defensie

Maar wacht eens even: hoe kan dit nou?! We staan toch niet voor niets op 4 mei netjes op De Dam met z’n allen? Even twee minuten stil zijn en dan weer door met Netflix? We hadden toch afgesproken ‘Dit nooit weer?’

Basterds……Barbaren……Rotrussen! Dat ze ons luxe leventje zo bruut durven te verstoren! In ene stijgen de prijzen voor brandstof, voor voeding, voor alles wat we kennen. Al die vooral witte vluchtelingen die we binnen onze landsgrenzen en sommigen zelfs in ons eigen huis een plekje gaan geven. En mijn vakantie ‘durf’ ik momenteel ook even niet te plannen, want je weet het tenslotte maar nooit. Voor je het weet vliegen de raketten je om de oren en moet je met je badhanddoekje rennend het strand verlaten.

Tsja…ik stel me bij een vakantie dan toch wel iets anders voor. Zo zonde van de centjes, zonde van de energie en ook de kinders zouden toch wel erg schrikken. Je wilt toch even kunnen ontspannen en zeker na de afgelopen twee jaar die toch ook écht niet makkelijk zijn geweest…..Beste lezer: de vogeltjes vliegen met takjes rond. Nestjes worden gebouwd, eitjes worden gelegd.  Defensie krijgt een boel centjes meer, maar (ondanks jarenlange lobby en waarschuwingen in de richting van ons democratisch gekozen kabinet) veel te laat. En daarmee gaan we dit allemaal voelen.

Ik hoop hiermee dat we het écht állemaal mogen voelen. Iets van de afgelopen twee jaar…. ‘samen’, of zoiets. Hoewel niemand die gezamenlijkheid werkelijk zo gevoeld heeft. We zijn op alle fronten gepolariseerd, gefragmenteerd, verwijderd, ontheemd en van elkaar losgeweekt. Ook al zijn er Haagse politici die hun wenkbrauwen tot aan hun haargrens optrekken en pretenderen geen flauwe notie te hebben van enige polarisatie wat dan ook. Of armoede dan ook. Of onderwijsachterstanden dan ook. En ga zo maar door. Hoe dan ook: een verdeelde samenleving maakt een gemakkelijke prooi voor onze vijand.

Hoewel: ik heb de Russen die ik tijdens al mijn vliegende jaren aan boord mocht ontmoeten toch altijd als behoorlijk vriendelijk, rustig en benaderbaar ervaren. Mits er soms wat drank geschonken mocht worden, uiteraard. Trouwens, de Oekraïners ook. Zowel in de benaderbaarheid als in het schenken van de drank. Om heel eerlijk te zijn: ik had altijd moeite om het verschil te zien tussen de Russen en de Oekraïners…..het zijn toch ook broedervolken?

Misschien wel een beetje zoals tussen Nederlandssprekend België en onze Brabanders. En nu we het er toch over hebben, eigenlijk kon ik het met de Afrikanen, Latino’s en Chinezen ook best goed vinden. Als je maar blijft luisteren naar elkaar, blijft praten met elkaar….

Maar eerlijk is eerlijk, er ís natuurlijk wel degelijk een verschil tussen de Russen en de Oekraïners. Al was het alleen al om het feit dat er in de briefingkamer voor de aanvang van de vlucht over gesproken werd dat je als stewardess niet de vergissing moest maken om ‘Spasiba’ te zeggen tegen een Oekraïner. Dat zou namelijk als een belediging opgepakt kunnen worden en daarmee de rest van de vlucht een stuk lastiger kunnen maken. Hoe goed onze de-escalerende skills dan ook getraind zijn. Het feit dat dat benoemd moest worden, duidt op de spanningen die er al decennialang zijn.

Ook al is een vergissing soms menselijk. Want tjsa…..de passagiers aan boord lijken namelijk wel degelijk op elkaar. Dus waar gewerkt wordt, worden daarmee soms fouten gemaakt.

Tussen hoop en haat

En dus vlieg ik tussen hoop en haat. Geen idee meer wie ik nu daadwerkelijk ‘moet’ haten. Het haten van mijn medemens blijkt een ingewikkelde zaak als hij of zij ineens voor mijn neus staat en ik een gesprek met die persoon zou mogen voeren. Daarom vestig ik mijn hoop (en laat die niet ijdel zijn) op genuanceerdheid. Genuanceerdheid in het uiten van een mening, in het hebben van gedachten, in het voeren van een gesprek….

De vogeltjes vliegen, nestjes worden gebouwd en de temperatuur stijgt, uitzicht op een heerlijke lente: Binnen mijn cirkel van invloed vraag ik u, beste lezer: blijf vriendelijk, blijf genuanceerd en laat liefde -niet de haat- uw hart vullen. Het is namelijk zo zinloos. En met alle spanningen die er toch al zijn, maakt het kiezen voor genuanceerdheid het leven een stuk aangenamer. Neem uw verantwoordelijkheid hierin: doe en wees lief. Dan doen we dat samen. Écht samen.