Het is je vast niet ontgaan: over twee weken is de première van ‘Top Gun Maverick’. Deze film is het langverwachte vervolg op de film ‘Top Gun’ uit 1986. Maar vandaag, 13 mei, is het ‘Top Gun Day’! Ruim vijftien jaar geleden is Top Gun Day bedacht door een Amerikaanse fan van de film. Alleen was de premièredatum van de Top Gun film niet op 13 mei, maar op 16 mei 1986… Dat is gewoon een foutje geweest van de bedenkers, geven ze toe op hun website. Op Top Gun-dag en als opwarmer voor de nieuwe film: acht leuke weetjes over Top Gun en Top Gun Maverick die je misschien nog niet kende.
Aanmeldingen
‘Top Gun Maverick’ zou oorspronkelijk in juli 2019 uitkomen. Na diverse keren te zijn uitgesteld, gaat de film dan eindelijk op 26 mei 2022 in Nederland in première. In 1986 zorgde de film voor een enorme toeloop in het aantal aanmeldingen van kandidaat-vliegers. Niet alleen in Amerika, bij de US Navy en de US Air Force, maar ook in Europa. Destijds liftte de Koninklijke luchtmacht mee met de populariteit van de film, door in de personeelsadvertenties er naar te verwijzen. Hoewel de luchtmacht aanzienlijk minder vliegers nodig heeft dan 25 jaar geleden, is Defensie nog altijd naarstig op zoek naar gekwalificeerd personeel.
Top Gun of Topgun
‘Top Gun’ bestaat echt bij de US Navy, maar het is géén competitie tussen piloten en het wordt gespeld als Topgun. Topgun is opgericht in 1969 op gevechtsvliegers van de US Navy bij te scholen in het luchtgevecht. Tegenwoordig is Topgun onderdeel van NAWDC (Naval Aviation Warfighting Development Center) op de vliegbasis Fallon. Hoewel de gevechtsvliegtuigen van de US Navy vliegen vanaf vliegdekschepen, ligt Fallon midden in de woestijn van Nevada. Het omringende oefengebied is dunbevolkt, dus hebben weinig mensen last van lawaai. In 1986, toen de film werd opgenomen, was Topgun nog gehuisvest op Miramar, vlakbij San Diego.
MiG-28?
De MiG-28 heeft nooit bestaan. De ‘MiG-28’s’ uit de film zijn in werkelijkheid F-5E’s. Dit type wordt sinds begin jaren ’80 al gebruikt als ‘adversary’, oefenvijand. Op Fallon is VFC-13 gestationeerd, dit squadron vliegt nog altijd met F-5’s (tegenwoordig zijn het ex-Zwitserse toestellen), die zijn beschilderd in camouflage van mogelijke vijanden van de Verenigde Staten. Verschillende F-5’s hebben wel een rode ster op de staart, ‘net als in de film’. Er is zelfs één zwarte F-5, precies als de MiG-28 uit de film!
Adviseurs
Eén van de adviseurs namens de US Navy was zelf instructeur bij Topgun. Dave Baranek was RIO op de F-14 Tomcat (een RIO of Radar Intercept Officer is de man achterin, zoals ‘Goose’ in de film). In 1985 werd Baranek instructeur bij Topgun op Miramar. Hij fotografeerde ook veel en heeft tijdens zijn carrière veel fraaie opnames gemaakt. Baranek zelf noemt de film “een standaard buddy film. Geen documentaire maar fictie, met realistische elementen.”
MiG-killer
Een andere adviseur was Pete ‘Viper’ Pettigrew. Pettigrew is inmiddels gepensioneerd vice-admiraal, maar werd door Paramount tijdelijk aangesteld als technisch adviseur. Pettigrew is een ervaren gevechtsvlieger, die in 1972 met zijn F-4 Phantom een Vietnamese MiG-21 neerschoot. Zijn callsign (Viper) werd ‘geleend’ voor één van de instructeurs uit de film. Pettigrew zelf kreeg een klein rolletje in de film, als “older man date” van Kelly McGillis tijdens de scène in de officiers club.
Laagvliegen
Een aantal van de laagvlieg-scenes is opgenomen in de ‘Rainbow Canyon’ in Californië. Deze kloof was onderdeel van een militaire laagvliegroute door Death Valley National Park. Omdat in deze canyon ook scenes van Star Wars zijn opgenomen, is de kloof bekend als ‘Star Wars Canyon’ of ‘Jedi Transition’. Tot en met 2019 werd deze laagvliegroute vrijwel dagelijks gebruikt door militaire gevechtsvliegtuigen, met name van de US Navy en de USAF. Na een fatale crash in augustus van dat jaar is het vliegers niet meer toegestaan om door de canyon te vliegen en is er een restrictie op de vlieghoogte van minimaal 1500 voet AGL.
Piano
De bar waar de bekende pianoscène is opgenomen (Maverick en Goose zingen samen onder andere ‘Great Balls of Fire’) bestaat echt – en je kan er gewoon een tafel reserveren! De ‘Kansas City Barbeque‘ is een grill-restaurant in San Diego. Sinds de opnamen noemt het restaurant zich ook wel ‘Top Gun Bar’. In 2008 brandde het restaurant bijna volledig af, maar na een verbouwing ging het een half jaar later weer open. De inventaris ging grotendeels verloren, maar de beroemd geworden piano kon gered worden.
Legendarisch
De F-14 Tomcat was volgens velen al een legendarisch toestel voordat de film uitkwam, maar de film heeft er zeker aan bijgedragen. In Top Gun Maverick komt de Tomcat nauwelijks nog voor. In de nieuwe film vliegt Pete Maverick met de F/A-18F Super Hornet, een toestel met net wat minder uitstraling dan de Tomcat. Echte F-14’s vliegen er alleen nog in Iran. In 2006 stopte de US Navy met operationele Tomcat-vluchten. Om te voorkomen dat Iran reserve-onderdelen zou krijgen, zijn bijna alle F-14’s daarna gesloopt. Er staan alleen nog enkele toestellen in musea.
Verschillend
VWO