Het Zuid-Afrikaanse Ministerie van Staatsondernemingen en de nieuwe meerderheidsaandeelhouder Takatso gaven onlangs een nadere toelichting op de privatisering van South African Airways (SAA).
Vanuit de Zuid-Afrikaanse politiek werd al maanden aangedrongen op meer duidelijkheid over de overeenkomst tussen de staat en Takatso, dat speciaal voor de overname van South African Airways was opgericht. Ook de markt zag al lang uit naar meer informatie. De overdracht van aandelen uit de staatsonderneming aan een private investeerder wachtte lange tijd op regeringsgoedkeuring. Recent verklaarde de minister van Financiën zich officieel akkoord en thans heeft minister Gordhan (Staatsondernemingen) de transactie nog eens uitgelegd.
Weinig nieuws
In feite is alleen de officiële goedkeuring door Financiën nieuws. De overige informatie verschilt nauwelijks van wat Up in the Sky al op 20 juni 2021 meldde. De Zuid-Afrikaanse staat houdt een aandeel van 49 procent in SAA. Takatso krijgt 51% voor een prijs per aandeel van 3 dollar. Het Ministerie van Staatsondernemingen ontvangt omgerekend ongeveer 180 miljoen euro.
De 49 procent die aan de staat toekomt bestaat overwegend uit preferente aandelen. Daarmee krijgt het Ministerie van Staatsondernemingen voorrang bij de uitbetaling van dividend. Ook houdt het ministerie een zogeheten ‘gouden aandeel’ in SAA, waarmee het over een vetorecht beschikt ten aanzien van strategische besluiten. De staat kan bijvoorbeeld verkoop of fusies blokkeren. Tot slot behelst de overeenkomst dat het aandeel van de staat nooit onder de 33 procent kan zakken. Dat zal vooral een rol spelen als uitgifte van nieuwe aandelen wordt overwogen.
Optimisme…
Takatso heeft zich verplicht de komende twee jaar zo’n 180 miljoen euro werkkapitaal voor SAA beschikbaar te maken. Het concern schermt met een lage kostenstructuur en een transparant, flexibel bestuursmodel dat South African Airways weer concurrerend en winstgevend moet maken. De eerste stap is het terugwinnen van het marktaandeel en het stimuleren van de naamsbekendheid, stelt een woordvoerder tegenover zakenkrant Fin24. Voor SAA Technical en Air Chefs, de twee dochterbedrijven van de airline, zoekt Takatso nog strategische vennoten. Takatso onderstreepte vertrouwen te hebben in groei op de thuismarkt, regionaal en internationaal.
… en kritiek
In een interview met Newzroom Africa noemde luchtvaartkenner Guy Leitch drie dollar per aandeel een schandalig lage prijs, alleen al gezien de nominale waarde van de bezittingen die van eigenaar wisselen. Minister van Staatsondernemingen Gordhan wees die kritiek van de hand door erop te wijzen dat South African Airways toen de deal een jaar geleden werd gesloten, nog een stuk minder waard was dan nu.
Leitch vraagt zich ook af waar de 180 miljoen werkkapitaal vandaan moet komen. Takatso bestaat uit luchtvaartbedrijf Global Aviation, eigenaar van prijsvechter Lift, en de Zuid-Afrikaanse investeringsmaatschappij Harith General Partners. Harith werkt met geld uit het ambtenarenpensioenfonds. Leitch vreest dat investeren in SAA veel te riskant is voor gelden uit een dergelijk fonds.
De volgende stap in het privatiseringstraject is goedkeuring van zowel de Zuid-Afrikaanse Mededingings- als de Burgerluchtvaartautoriteit.
Verschillend
VWO