Het vliegtuig volgen waar een van je bekenden mee op vakantie gaat. Of een overzicht krijgen van alle toestellen van een bepaald type die op dat moment in de lucht hangen. Of checken of het een Boeing 747 of toch een Airbus A380 is die hoog in de helderblauwe lucht vier snel oplosbare witte sporen vormt. Internetprogramma’s als FlightRadar24, FlightAware, OpenSky en adsbexchange maken het mogelijk. Jeff Kerz Graham is een van de vele feeders.
Het was rond elven ’s avonds toen Jeff boven zijn huis een luid vliegtuiggeluid hoorde. Snel raadpleegde hij op FlightRadar24 om te zien van welk type het kwam. Hij zag nog net dat het een vlucht uit Rusland was voordat het toestel van de radar verdween. Dat fascineerde hem. ‘Wat was de reden?’, vroeg hij zich af. ‘De transponder uit of wat?’ Genoeg reden voor Jeff, programmeur van beroep, tot actie over te gaan om aan meer gegevens te komen over de vliegbewegingen in het hemelruim boven zijn eigen woonomgeving.

Niet zomaar uit de lucht
Zijn interesse komt niet zomaar uit de lucht vallen. ‘Mijn vader was werktuigbouwkundig ingenieur’ vertelt hij. ‘Eerst bij LNER (London North Eastern Railway) in King’s Cross, Londen, en later bij BOAC (British Overseas Airways Corporation) op Heathrow. Als jonge jongen, die niet zo ver van Farnborough in Hampshire woonde, zag ik vaak de Concorde en de Amerikaanse Blackbird tijdens de Farnborough Air Show die om de twee jaar plaatsvond. Zo begon mijn passie voor treinen en vliegtuigen. Sinds ik in Kortenhoef woon en zo dicht bij Schiphol, ben ik nog meer geïntrigeerd door wat er boven mij vliegt.’

Pictogrammen en lijnen
Hij toont op zijn computer een schema met allerlei verbindingslijnen. Het is dat die allemaal blauw zijn, anders zou de associatie met een geboortehoroscoop niet geheel ondenkbaar zijn. Hij wijst naar het pictogram in het midden, het witte huisje in een blauw vierkant. ‘Dat is mijn thuislocatie.’ Op het lichtgroene pictogram attenderend zegt hij: ‘Dit flare-pictogram vertegenwoordigt de laatste vliegtuiglocatie.’ Dan richt hij zijn vinger op het gele vierkant. ‘De binnengrens van SkyRad is ongeveer 4,7 kilometer.’ Naar het witte vierkant wijzend zegt hij. ‘De SkyMap is ongeveer negen kilometer.’ Vervolgens licht hij de blauwe lijnen met de stippen toe: ‘Die vertegenwoordigen de vliegroutes die in mijn woonomgeving plaatsvonden. De vluchttracks worden weergegeven voor het afgelopen uur.’ Ook de blauwe regel onderaan het schema krijgt zijn aandacht: ‘Je ziet hier hoelang de op dat moment laatste vlucht, in dit geval TAP782 met een Airbus A321neo van Tap Air Portugal op weg van Lissabon naar Stockholm, zich binnen de SkyMap-grens bevond.’ Op de linkertabel wordt informatie zichtbaar over de snelheid, de hoogte en zo meer van het “busje”.
Feeders
‘Al deze informatie speel ik, als een van de feeders van FlightRadar24, FlightAware, OpenSky en adsbexchange naar hen door’, vertelt Jeff. ‘Met mij doen vele anderen dat ook. Zo komen deze sites aan hun informatie. Aan de hand van de verkregen informatie kunnen ze de positie van een vliegtuig exact lokaliseren en zowel in kaart brengen als meer details over die vlucht geven.’ Bij de feeders staan zogenaamde ADS-B-ontvangers (Automatic Dependent Surveillance Broadcast) thuis. ‘Eerlijk gezegd ben ik best benieuwd bij wie hier in Nederland nog meer’, lacht Jeff.

ADS-B-ontvanger
Een ADS-B-ontvanger bestaat uit de volgende onderdelen: Een FlightAware Kit, een Raspberry Pi 3B+, een 32GB USB-stick met PiAware-software, een FlightAware SMA Male naar SMA Female Antenne Kabel 0.3M en een FlightAware Pro Stick Plus (USB SDR ADS-B Receiver) en een FlightAware 1090MHz ADS-B N-Type Antenna 26″ – 5.5dBi. Maar daaraan ging bij Jeff wel het een en ander vooraf. Met behulp van een Home Assistant (HA), een applicatie die de programmeur al drie jaar eerder had ontdekt, slaagde hij erin zijn huis te configureren als Smart Home. ‘Binnen de HA-applicatie vond ik een integratie genaamd OpenSky’, vertelt hij. ‘Dat werkte goed, maar ik wilde meer informatie. Ik ontdekte dat OpenSky ook een API (Application Programming Interface) heeft. Daardoor kon ik inventiever zijn.’ Jeff geniet sinds hij als feeder fungeert ook een bijkomend voordeel: abonnementsgeld betalen is er voor hem op al die flight tracker sites niet bij.