Vrijdag maakte het kabinet bekend dat Schiphol definitief moet inkrimpen tot 440.000 vluchten per jaar. KLM zegt overvallen te zijn door het ‘plotse voornemen’ van de overheid, dat volgens haar de hub-functie van Schiphol en KLM sterk ondermijnt. De luchtvaartmaatschappij zegt zich te ‘beraden op mogelijke stappen’.
“Het besluit van de Nederlandse overheid om Schiphol te laten krimpen is dramatisch voor KLM en voor de bereikbaarheid van Nederland, terwijl de gewenste impact op klimaat en leefbaarheid niet wordt behaald”, schrijft KLM in een statement. “Het staat op drie punten haaks op het regeerakkoord: het behoud van de sterke hub-functie voor de Nederlandse economie, een stabiel en voorspelbaar ondernemingsklimaat en leefbaarheid en klimaat.” Het bedrijf verwijst daarbij naar het feit dat het, conform de met de Staat gemaakte afspraken, miljarden heeft geïnvesteerd in een duurzamere vloot, en dat het moet kunnen vertrouwen op stabiel overheidsbeleid. “Het perspectief dat werd geboden, was 540.000 vliegbewegingen. Teruggaan naar 440.000, komt neer op twintig procent reductie. Deze krimp wordt afgedwongen zonder aankondiging vooraf en zonder goede onderbouwing.”
Hub-functie
KLM benadrukt dat haar netwerk Nederland met vrijwel alle belangrijke economische regio’s in de wereld verbindt. In het regeerakkoord benadrukte de coalitie om die reden de sterke hub-functie van Schiphol te willen behouden. Volgens KLM ondermijnt de voorgestelde forse reductie die hub-functie juist. “Het KLM-netwerk valt of staat met het aantal bestemmingen en frequenties dat we kunnen uitvoeren. KLM en partners bieden via een hub-systeem namelijk logische verbindingen tussen bestemmingen aan via Schiphol. Elke vlucht die wordt geschrapt, heeft gevolgen voor de aanvoer van passagiers op aansluitende vluchten. Oftewel: met minder vluchten kunnen ook minder logische verbindingen worden aangeboden. Hierdoor kunnen vluchten minder goed gevuld worden en wordt de operatie minder rendabel. Het aanbod in frequenties en het aantal (veelal kleinere) bestemmingen zal afnemen. Krimp raakt KLM dus onevenredig hard en tast de hub-functie aan.”
Als er slots moeten worden ingeleverd, dan zegt KLM van haar kleinste toestellen afstand te moeten doen om zich vervolgens met de grotere toestellen in een lagere frequentie meer op ‘dikkere’ Europese vervoersstromen te richten. Andere bestemmingen zouden dan uit het netwerk verdwijnen. “Aan de fijnmazigheid van het netwerk, dat op dit moment zo’n 170 bestemmingen telt, komt dan een einde. Dit effect treedt snel op.”
“Als KLM minder moet gaan vliegen, dan kiezen reizigers via andere (inefficiëntere) routes dezelfde bestemming. De milieu-impact blijft gelijk. KLM vindt dat de overheid zich hard moet maken voor maatregelen tot verduurzaming die wel effect hebben, zoals het stimuleren van de productie van Sustainable Aviation Fuel (SAF) en het realiseren van de Single European Sky, die tien procent CO2-reductie zou betekenen.”
Stabiel ondernemingsklimaat
“In het regeerakkoord staat daarnaast dat het kabinet “een stabiel en voorspelbaar ondernemingsklimaat” wil bieden en streeft naar “het verminderen van negatieve effecten van luchtvaart voor mens, milieu en natuur.” Krimp van Schiphol zal het tegenovergestelde effect hebben. Internationale bedrijven keren Nederland de rug toe. Vervoersstromen verplaatsen zich, met dezelfde of hogere CO2-uitstoot als gevolg. Bovendien wordt de Nederlandse stikstofproblematiek hier niet mee opgelost, omdat de luchtvaart verantwoordelijk is voor slechts één procent van de stikstofdepositie.”
Minder of juist meer geluidsoverlast?
Een forse reductie van het aantal vliegbewegingen leidt bovendien niet automatisch tot minder geluidsoverlast, zo stelt KLM. “Het besluit betekent ook dat er wordt teruggekeerd naar het oude stelsel om het geluid te meten. Dit oude systeem gaat uit van handhavingspunten met daaraan een totale geluidslimiet. Zodra deze is bereikt, moet de luchtvaartmaatschappij een andere baan gebruiken, wat erop neerkomt dat je boven een gebied moet gaan vliegen waar meer mensen er last van hebben. De start- en landingsbanen met meer omwonenden (de Buitenveldert- en Zwanenburgbaan) zullen dan vaker ingezet worden om binnen de grenswaarden te blijven. Met minder vliegbewegingen worden toch meer bewoners in de nabijheid van Schiphol belast. Dit is natuurlijk totaal onlogisch.”