Het is donker in de cabine. Zacht geroezemoes en soms wat gekuch zijn de nachtelijke geluiden op deze nachtvlucht terug naar huis, naar Amsterdam. De galley is netjes opgeruimd, de service is gedaan. Een tray met daarop drankjes en een doos ‘tidbits’ met kleine versnaperingen verwelkomt de hongerige of niet in slaap te krijgen passagiers. Zo glijden de uren waarin ik in de nacht als stewardess de wacht houd voorbij.
Ik gaap en ril van de kou. Na 48 uur in Mexico City – met een tijdsverschil van zeven uur – ben ik nu alweer bijna twintig uur wakker en we zijn nog lang niet thuis. Om de tijd te doden en wakker te blijven gedurende de nacht grijp ik naar warm water en gemberthee. Goed spoelen, wat trouwens voor ieder mens een gezonde keuze is in een droge luchtdrukcabine, houdt niet alleen gezond, het houdt het hoofd ook nog eens redelijk helder.
Daarnaast lees ik – wanneer er even geen passagiers in de galley staan om een praatje te maken – de krant, een tijdschrift of een boek om de uren door te komen. Dit keer heb ik Stephen Covey’s ‘De Zeven Eigenschappen voor Effectief Leiderschap’ op het galleyblad liggen. Een markeerstift geeft voor mij de leerpunten in dit boek aan. Terwijl ik net weer een bladzijde omsla, wordt het galleygordijn opzij geschoven. Een jongeman treedt mijn domein binnen voor een hapje, drankje en een praatje, dus ik sluit mijn boek. Terwijl we de koetjes en kalfjes van de vlucht bespreken, glijden zijn ogen naar de titel van mijn boek. ‘Waarom leest een stewardess dit boek? Dit heb jij toch niet nodig?!’
De oprechte verbazing druipt van zijn gezicht en ik weet niet of ik moet gaan lachen of me een beetje beledigd moet voelen. Ik besluit maar tot het eerste. Ik leg hem uit dat iemands werk niet per definitie ‘de mens’ definieert die het werk uitvoert. Dat ik graag werk vanuit de cirkel van invloed en dat ik zowel voor mezelf als voor mijn medemens, en dus ook de passagiers die mijn pad kruisen, positiviteit, hoop en een beetje zingeving zou willen brengen.
Hoe ik dat dan doe? Simpel. Ik kijk met een open hart naar de mens die voor mij staat. Ik neem het hele plaatje in mij op en vind vervolgens een laagdrempelig ‘haakje’ om het gesprek te beginnen. De wijze waarop ‘mijn’ passagier antwoordt, de woorden die hij of zij kiest te gebruiken en de lichaamstaal in mij opnemend, vormen dan een ‘casual’ gesprekje om, naar een waardevolle dialoog. Zo ontstaat er verbinding tussen twee mensen, die gebaseerd is op oprechte interesse.
De wenkbrauwen van de jongeman, die eerst bijna tot zijn haargrens reiken, zakken nu weer naar een normale ooghoogte. Ik stel hem snel gerust. Hij is niet de eerste op deze vlucht die zich verwondert over mijn boekkeuze. Ook de purser wierp één blik op het boek en constateerde meteen dat ik bezig was om promotiestappen te maken van stewardess naar het purserschap. Helaas, ook hem moest ik teleurstellen. Ik heb nooit ook maar een moment de roeping gevoeld om vier zilveren strepen op mijn blauwe jasje te dragen. ‘Wat zonde’, was zijn antwoord. Echter, ik zie dat anders…
Aannames over elkaar zijn zo snel gemaakt. Vindt de jongeman in de galley mij als stewardess in de basis ‘dom’? Zijn stewardessen wellicht in zijn beeldvorming niet belezen? Gefocust op praktisch handelen en dus niet meer capabel voor of geïnteresseerd in nadenkwerk? En andersom beleefd: is een potentiële purser dan iemand die meer belezen is dan de rest van het cabinepersoneel, en heeft die zich meer verdiept in managementboeken en ‘circle of influence’-materiaal dan een stewardess? Ik durf dit te betwijfelen.
Hoe kijken wij, mensen, naar elkaar? Wie ben je? Wat maakt je tot de persoon die je bent? Val jij onder één definitie, kan ik jou in dat ene hokje proppen? Nee, toch? Dat zou de lading bij lange na niet dekken. In mij en in jou schuilen meerdere identiteiten. Het is vaak afhankelijk van het moment en de ervaring van de dag, welke identiteit de overhand neemt.
Maken mijn blonde haren en blauwe ogen mij bijvoorbeeld tot ‘white privileged’? Wat als ik nu in een van de armoedigste wijken in Nederland ben opgegroeid? Als ik keiharde armoede, achterstand en uitsluiting heb ervaren: wat voor mens zou dat van mij maken? De visie op de wereld en het leven op zich zal dan heel anders zijn dan van de witte, blonde kaaskop die van rijke ouders afkomt, een warm thuis heeft gehad waarin ze is opgegroeid en heeft kunnen studeren. Want mama was altijd daar en papa verdiende genoeg voor het gezin om de energierekening te betalen en – indien nodig – een bijlesjuf in te schakelen. Er heerste financiële rust. Heel anders dan bij de papa en mama die allebei werken om de rekeningen te moeten betalen en het kind dat in een koud huis, in een arme wijk, zich zelfredzaam zal moeten opstellen, want die papa en mama zijn aan het ‘overleven’… ook voor dat kind.
Waar je wiegje staat bepaalt mede de manier waarop je naar de wereld kijkt: is het een wereld vol hindernissen en tegenslagen of is het een wereld vol uitdagingen en potentie? Ben je je hier bewust van? Reflecteer je hierin überhaupt op je zegeningen èn je tekortkomingen, zodat je referentiekader, je oordelend vermogen, breder, holistischer wordt richting je medemens?
-
Boek Love is in the Air€15,00
Deze week zit ik bij de kapper. Mijn kapster zegt tegen mij: ‘Het gaat helemaal de verkeerde kant op in Nederland. Die buitenlanders moeten eruit. Laten we eerst eens voor ons eigen volk zorgen. We krijgen geen fatsoenlijk betaald werk meer, er zijn geen huizen meer en al die buitenlanders worden voorgetrokken’. Mij zeer bewust van het feit dat zij een scherpe schaar hanteert en binnen de cirkel van invloed mijn kapseltje – en meer – kan ruïneren, wil ik uit mijn aanname stappen dat mijn kapster een racist of een ‘buitenlanderhater’ is. In mijn wereld zou ik haar opmerking namelijk als ‘kortzichtig en ongenuanceerd’ willen labelen.
Ik ben benieuwd: hoe zal haar visie hierop zijn, wanneer er fatsoenlijke lonen betaald zouden worden, mensen in hun primaire levensbehoeften worden voorzien – zoals een dak boven het hoofd, voldoende te eten, genoeg toegang tot betaalde energie en toegang tot goed onderwijs hebben? Hoe zou ze dan tegen ‘die buitenlanders’ aankijken? Is het niet zo dat onze overheid iedere inwoner van Nederland op gelijkwaardige basis toegang tot primaire levensbehoeften zou moeten geven en dit evident verzaakt, ongeacht of er nu wel of geen buitenlanders over ‘onze’ grenzen komen? Dat de oorzaak van haar negatieve focus op buitenlanders eigenlijk ligt bij haar gevoel van ervaren onrecht, achterstand en ongelijkheid in onze Nederlandse samenleving als geheel? Ze haalt eens diep adem en zegt: ‘Tsja, eigenlijk heb je daar wel een punt. Wanneer ik me beschermd zou weten in mijn basisbehoeften, zou ik het een ander in nood ook weer kunnen toewensen’. Ik knipoog via de spiegel en we glimlachen naar elkaar. Mijn kapster is geen mensenhater. Mijn kapster maakt zich, binnen haar cirkel van invloed, zorgen.
We gaan naar een nieuw jaar. De afgelopen jaren zijn niet gemakkelijk geweest en de tijd die voor ons ligt, zal niet gemakkelijk zijn. Maar of het nu in de lucht of op de grond is, ik wens jou, lezer van dit stukje, een oprecht verbindend gesprek met je medemens toe. Blijf rustig – ook als je het niet met elkaar eens bent en je je ‘geraakt’ voelt – en blijf vanuit compassie praten. Probeer ‘jouw medemens’ beter te leren kennen, door die mens laagje voor laagje te ontdekken, met alle identiteiten die er in die geest schuil gaan, voordat je je een oordeel vormt. Probeer uit je (steeds weer meereizende) aannames te stappen. Mochten je aannames toch bevestigd worden, vraag je dan allereerst af: wat zegt dit eigenlijk over mij? Voordat je je gaat afvragen wat het over de ander zegt…
Vanuit elkaars cirkel van invloed, laten we elkaar in een vriendelijker licht gaan zien, zodat we elkaar kunnen gaan helpen in de tijden die voor ons liggen. Daarmee wens ik jou en álle mensen een liefdevol, verbindend 2023 toe. Van mij naar jou en verder…
Amsterdammers: leer vliegen op Teuge!
Vanaf de A10 Zuid is het maar een dik uur rijden naar de zes (!) vliegscholen op vliegveld Teuge. Voor een enkele les is dat te veel. Maar als je bijvoorbeeld met twee personen twee lesvluchten van drie kwartier boekt, of twee lessen op één dag doet, loont het wél de moeite. En er zitten nog andere voordelen aan… Meer weten? Stuur een mail naar [email protected]. Doen!