Enkele dagen na het nieuws dat Duitsland tanks gaat leveren aan Oekraïne laat bondskanselier Olaf Scholz weten geen Tornado’s te sturen. Vanuit de Verenigde Staten komen er bovendien voorlopig geen F-16’s. Nederland, Frankrijk en Polen sluiten dergelijke leveringen echter niet uit.
Geen Duitse Tornado’s
Andrij Melnik, de Oekraïense plaatsvervangend minister van Buitenlandse Zaken, tweette onlangs een opmerkelijk verzoek aan Duitsland. Melnik, tot oktober 2022 Oekraïens ambassadeur in Duitsland, zou graag de ruim negentig Tornado-straaljagers overnemen van de Duitse luchtmacht. ‘Ze worden binnenkort buiten dienst gesteld en vervangen door de F-35. (…) Waarom worden deze Tornado’s niet aan Oekraïne geleverd?’, vroeg hij zich af.
Bondskanselier Olaf Scholz komt nu met een reactie op het verzoek. Scholz sluit uit dat er Tornado’s naar Oekraïne gaan. Als reden gaf de Bondskanselier: ‘Het feit dat we nog maar net een beslissing hebben genomen over het sturen van tanks en dat het volgende debat al losbarst in Duitsland, lijkt gewoon lichtzinnig en ondermijnt het vertrouwen van mensen in regeringsbeslissingen’. Verder kan Scholz het alleen maar afraden een biedingsoorlog over het wapensysteem te starten.
Straaljagercoalitie
Naast de levering van Tornado’s ziet Melnik graag een ‘straaljagercoalitie‘ tot stand komen. De coalitie zou Oekraïne moeten voorzien van Amerikaanse F-16’s en F-35’s, Duitse Eurofighters, Franse Rafales en Zweedse Gripens. De Amerikanen gaven in eerste instantie aan ‘het idee vliegtuigen te leveren zeer zorgvuldig te zullen bespreken met Kiev op donderdag’, maar president Biden stelde maandag tegenover journalisten dat het land geen F-16’s zal leveren. Op dezelfde dag liet minister-president Rutte weten dat Nederland, dat nog over enkele tientallen F-16’s beschikt, het leveren van straaljagers niet als taboe beschouwt. Ook Frankrijk en Polen sluiten eventuele leveringen niet uit, maar vanuit Oekraïne zou daar vooralsnog geen verzoek toe zijn gedaan. Gelet op de verhoudingen binnen de NAVO ligt het echter niet voor de hand dat een dergelijke deal tot stand zou komen zonder steun van de Amerikanen.
Onpraktisch
Het idee van een ‘straaljagercoalitie’ klinkt mooier dan het lijkt. Voor een land als Oekraïne, waar de logistiek momenteel op zijn kop ligt, is het lastig om met zes verschillende vliegtuigtypes te vliegen en deze te onderhouden. Ook hangt er een flink prijskaartje aan het aanschaffen van alle verschillende reserveonderdelen. Tevens is het opleiden van personeel voor zoveel vliegtuigtypes een grote kostenpost, op één type omscholen is dan veel handiger. Het lijkt er op dat Melnik met dit idee een proefballon op laat om te zien of één van de landen toehapt.