Close Menu
  • Home
  • Recent
  • NL Nieuws
  • Achtergrond
  • Editors’ Choice
  • Rubrieken
    • Analyse
    • Boeken
    • Column
    • Foto-artikel
    • Historische Luchtvaart
    • Interview
    • Longread
    • Militair
    • Opinie
    • Podcast
    • Travel
  • Webshop
  • Werken in de Luchtvaart
  • Account
Facebook X (Twitter) Instagram LinkedIn YouTube WhatsApp
  • Over Up in the Sky
  • Vacature plaatsen
  • Adverteren
  • Team
  • Tip de redactie
  • Contact
Facebook X (Twitter) Instagram LinkedIn YouTube WhatsApp
Login
0 Winkelmandje
Up in the SkyUp in the Sky
  • Home
  • Recent
  • NL Nieuws

    KLM schrapt alle vluchten naar Midden-Oosten

    19/06/2025

    Mogelijk hogesnelheidstrein tussen Rotterdam en Brussels Airport

    19/06/2025

    Douane doet opmerkelijke vondst op Schiphol

    19/06/2025

    Kandidaat-voorzitter FAA blijkt neppiloot

    18/06/2025

    Maeve Aerospace strikt nieuwe partner

    18/06/2025
  • Achtergrond

    Veteranentranen | Column Goof

    15/06/2025

    KLM-avontuur: nachtelijk zeilen

    14/06/2025

    De meest briljante Nederlandse vliegtuigbouwer? | Interview

    14/06/2025

    Met Delta 767 terug in de tijd | Reportage

    08/06/2025

    Captain Herman Mateboer over de MD-11, DC-10 en meer | Podcast

    07/06/2025
  • Editors’ choice

    KLM-avontuur: nachtelijk zeilen

    14/06/2025

    De meest briljante Nederlandse vliegtuigbouwer? | Interview

    14/06/2025

    KLM: ‘Als je toch gaat vliegen..’

    08/06/2025

    Met Delta 767 terug in de tijd | Reportage

    08/06/2025

    787 te groot en kan niet landen op luchthaven in Italië

    07/06/2025
  • Rubrieken
    • Analyse
    • Boeken
    • Column
    • Foto-artikel
    • Historische Luchtvaart
    • Interview
    • Militair
    • Longread
    • Opinie
    • Podcast
    • Travel
  • Webshop
  • Werken in de Luchtvaart
Up in the SkyUp in the Sky
Home»Algemeen»Naast het nieuws»Achtergrond»‘Bail out, bail out’: de crash van Molenbroek
Achtergrond

‘Bail out, bail out’: de crash van Molenbroek

Lieneke KoornstraDoor Lieneke Koornstra04/02/2023Update:10/02/2023Leestijd: 8 minuten
Facebook WhatsApp Twitter LinkedIn Email
Een vliegtuig van hetzelfde type © Stanley Arthur Devon, Public domain, via Wikimedia Commons CH 12346 Part of AIR MINISTRY SECOND WORLD WAR OFFICIAL COLLECTION Royal Air Force official photographer Devon S A (Mr)
Delen
Facebook WhatsApp Twitter LinkedIn Email

Tijdens de Tweede Wereldoorlog stortten er zo’n zesduizend militaire vliegtuigen neer boven Nederland, met inbegrip van zowel geallieerde (Britse, Amerikaanse en Canadese met bemanningen die veelal uit meerdere nationaliteiten bestonden) als Duitse machines. Een van de crashes was die van een Avro Lancaster Mk III, registratienummer ND762, van het 35ste squadron van de Royal Air Force.

Het squadron waarvan de ND762 deel uitmaakte stond onder commando van RAF-groep Nr. 8, ook wel bekend als de Pathfinder Force, een vliegtuigformatie die geallieerde bommenwerpers voorafging om doelen voor hen te markeren met behulp van flares, een soort fakkels. Het was 23 mei 1944, toen de machine na een missie op Dortmund weer op weg was naar haar thuisbasis op het vliegveld van Graveley in Cambridgeshire. Honderden bommenwerpers waren die nacht actief geweest om de in het Ruhrgebied gelegen stad die een goot aandeel leverde in de oorlogsproductie, te trakteren op een bommenregen. De Duitsers probeerden op hun beurt zoveel mogelijk geallieerde toestellen te onderscheppen. De ND762 trof dit lot: boven Brabant werd de op 16.000 voet vliegende machine om 01:30 uur onder vuur genomen door een nachtjager.

Een enorme explosie

Ernest “Sherl-E” Holmes, de piloot op deze vlucht, merkte meteen dat het toestel nog maar moeilijk te besturen was nadat het geraakt was. Algauw werd duidelijk dat motor drie bij de stuurboordvleugel in brand stond. ‘Bail out! Bail out!’, riep hij tegen de zeven mannen die bij hem in het vliegtuig zaten, erop doelend dat ze met gebruikmaking van hun parachutes naar buiten moeten springen en aan de naderende crash zouden ontkomen. Intussen probeerde hij de ND762 onder controle te krijgen. Van een van zijn maten kreeg hij een klop op de schouder om aan te geven dat ze klaar waren voor de sprong. Ernest keek een moment om, zag Derrick Ernest Coleman, de bommenwerper, nog staan, uitgerust met zijn parachute. Het volgende moment volgde er een enorme explosie.

© Lieneke Koornstra

Oefenterrein voor Duitse bommenwerpers

Met een plotselinge heftige ruk werd de vlieger door het voorraam van de ND762 geslingerd. Even bungelde hij tegen de buitenkant van de vliegtuigromp, hangend aan de veiligheidsgordels van zijn stoel. Luttele seconden later maakte het toestel een plotselinge draai waarbij Ernest “Sherl-E” loskwam uit zijn netelige positie en de lucht in werd geslingerd. Nog net op tijd slaagde hij erin zijn parachute te openen. Hij kwam bij in het gras, met enkel een gezwollen lip. Zonder te weten waar en waarheen hij liep bevond hij zich op de Landschotse Heide, bizar genoeg een oefenterrein voor Duitse bommenwerpers. In de vroege ochtend liep hij totaal verkleumd Netje van der Heijden tegemoet, die op weg was om de koeien van haar vader te melken.

Zij bracht hem naar een veilige plek, de boerderij van haar ouders: Fons van der Heijden en Mina van Hoof die al aan meer onderduikers onderdak boden. Samen met een tweetal studenten, die waren ondergedoken om niet in Duitsland te hoeven werken, vond Ernest “Sherl-E” onderdak in een verbouwd kippenhok. Ernest voelde zich veilig en geborgen, maar wilde zo gauw mogelijk terug naar Engeland. Later herinnerde hij zich nog dat een kennis van het boerenechtpaar hem smeekte weg te gaan omdat het stel vermoord zou worden in geval hij zou worden ontdekt. ‘Daardoor realiseerde ik me dat zij hun leven waagden om mij te helpen’, zei hij erover. Via contacten van Van der Heijden slaagde de piloot erin Antwerpen te bereiken. Verraad resulteerde er echter in dat hij daar in de handen van de Luftwaffe terechtkwam.

Boer Fons van der Heijden

Met de dood bedreigd

Ook bommenrichter Derrick Ernest Coleman overleefde de crash. Na het neerkomen kwam hij al snel in contact met Teunis Haneveld, een ondergedoken student medicijnen die in De Rimboe aan de Kromvensedijk tussen Middelbeers en Westelbeers woonde. Na veertien dagen verblijf in de schuilplaats van Teunis vervolgde Derrick Ernest zijn weg richting Moergestel. Uiteindelijk belandde hij via de nodige tussenstappen in Antwerpen waar hij het slachtoffer werd van verraad door twee man in burger die Duitse politiemensen bleken te zijn. Via het hoofdbureau kwam hij voor elf dagen in een militaire gevangenis in de Belgische stad terecht om vervolgens, evenals zijn maat Ernest “Sherl-E” Holmes, aan de Luftwaffe te worden overgedragen. Beiden werden door de Gestapo verhoord en daarbij bedreigd met de dood met het doel informatie los te krijgen over de verzetsorganisaties. Daarna werden de twee mannen gevangengezet in Stalag (Stammlager) Luft III, nabij Sagan, Duitsland. Dit was een kamp waar gevangengenomen luchtmachtpersoneel verbleef. Later volgde een overplaatsing naar het overbevolkte krijgsgevangenkamp Marlag und Mirlag (Marinlager und Marineinternieringslager) Nord (Tarmstedt) nabij Westertimke, Duitsland.

Erger voorgesteld

Radiotelegrafist Frank Joseph Tudor was de derde man die de crash overleefde. Hij kwam op een boom terecht. Ondanks verwondingen aan zijn hoofd en een gebroken enkel, slaagde hij erin om enkele kilometers verwijderd van zijn landingsplek een boerderij te bereiken. Omdat hij medische behandeling nodig had en het echtpaar dat hem had opengedaan het niet aandurfde hem te helpen uit angst zelf te worden doodgeschoten als ze zouden worden betrapt, besloot hij zich te melden bij de marechaussee in Middelbeers. Overdracht aan de Wehrmacht liet niet lang op zich wachten. Een van de nonnen in het kleine kloostertje waar Frank vervolgens naartoe werd gebracht, stelde de verwondingen van de radiotelegrafist erger voor dan dat ze waren, in de hoop dat hij wat langer bij hen kon blijven en alsnog zou kunnen ontsnappen. Tevergeefs. Het ging richting Amsterdam met hem. Daar volgde verpleging in een door de Luftwaffe geconfisqueerd ziekenhuis. Eenmaal voldoende hersteld werd hij overgebracht naar Bankau, Polen. Toen de geallieerden en de Russen steeds verder oprukten volgde de verplaatsing van de krijgsgevangenen naar het overbevolkte Stalag III-A in Luckenwalde, Duisland. Dat hield vele honderden kilometers marcheren in onder bitterkoude weersomstandigheden.

We act in one accord

De vijf andere bemanningsleden van de ND762 vonden de dood tijdens de explosie van het vliegtuig: navigator John Kennedy Stewart, boordwerktuigkundige John Robert Cursiter, tweede bommenrichter Harold Thomas Maskell en de beide boordschutters Albert William Cox en Alistair Stuart McLaren. Hun lichamen zijn begraven op de Algemene Begraafplaats in Woensel, Eindhoven. Aanvankelijk waren hun graven (KK 55-58 en 70) voorzien van een eenvoudig houten kruis, in de vijftiger jaren volgden de stenen van de Commonwealth War Graves Commission (CWGC) met het logo van de RAF per ardua ad astra – through adversity to the stars op elke steen. Voor piloot Ernest “Sherl-E” Holmes, die tot die 23ste mei tientallen keren richting Duitsland was gevlogen, waren de meesten van deze mannen geen onbekenden. Al vaker hadden zij, geheel in de geest van het squadron Uno anomi agimus – We act in one accord, met elkaar het luchtruim gekozen, de een wat vaker dan de ander. De brokstukken van de machine waarin zij uiteindelijk hun laatste gezamenlijke missie voltooiden, zijn teruggevonden bij het Molenbroek tussen Vessem en Middelbeers, veertien kilometer ten westen van het Eindhovense stadshart.

Geen grotere liefde

Na de bevrijding in mei 1945 konden de drie overlevenden van de ‘Crash Molenbroek’ uiteindelijk behouden terugkeren naar hun vaderland. Pas veel later vernam voormalig piloot Ernest “Sherl-E” Holmes dat de man van het boerenechtpaar die hem destijds onderdak verleende, door de Duitsers is gefusilleerd. Op 20 september 1944 werd Fons van der Heijden aangehouden toen hij uit de kerk kwam. Reden: in zijn woning waren verdachte spullen aangetroffen. Het huis werd zelfs voor een tweede keer doorzocht, zonder dat een gewonde Amerikaan die zich in het varkenshok had verstopt, werd ontdekt. Maar er was voldoende bewijs om Van der Heijden stevig te verhoren.

Om zijn gezin en de nog aanwezige onderduikers te sparen, bekende hij drie vliegers in het verleden te hebben geholpen. Op een akker aan de rand van het dorp vond zijn terechtstelling plaats. De boerderij van het gezin werd verwoest, huisraad en kostbaarheden verdwenen. Zijn vrouw bleef achter met zes kinderen. Voor Ernest “Sherl-E” was het bijzonder emotioneel te moeten ontdekken dat zijn onderduikgever zijn hulp aan anderen met de dood heeft moeten bekopen. Later zei hij tegen de BBC dat de inzet van Fons de Bijbelse passage uit Johannes 15:13 wel heel dichtbij brengt: ‘Niemand heeft een grotere liefde dan hij die zijn leven geeft voor vrienden.’

  • Monument ter nagedachtenis aan de crash © Lieneke Koornstra
  • Monument ter nagedachtenis aan de crash © Lieneke Koornstra
  • Monument ter nagedachtenis aan de crash © Lieneke Koornstra

I will remember

Terugdenkend aan die 23ste mei waarop de crash van de ND762 plaatsvond, schreef de vlieger tijdens zijn gevangenschap een gedicht, beginnend met de woorden: ‘When the sun sets, and darkness falls. I will remember. When the sun rises, and another day is born. I will remember.’ Het hele gedicht is te lezen bij het monument dat Heemkundekring De Hoge Dorpen ter nagedachtenis aan de neergestorte Lancaster op 29 september 2018 plaatste vlak bij de plek waar het vliegtuig neer­kwam en vijf jonge mannen het leven lieten. Ernest “Sherl-E” was 97 jaar oud toen het monument onthuld werd. ‘I’m so ­humbled, thank you’, gaf hij geëmotioneerd te kennen. So humbled… Zowel hij als zijn mannen bezaten die grootse bereidheid hun leven te geven voor vrienden, zo groot was ook hun liefde.


Droom jij van een belangrijke rol in het luchtruim?
Dit is je kans!




Werken in de Luchtvaart

Officier Vlieger (VWO) – Werken bij Defensie

Verschillend
VWO

Officier Vlieger – Werken bij Defensie

Verschillend

Onderofficier Luchtgevechtsleiding – Werken bij Defensie

Uddel
MBO
Bommenwerper Crash Lancaster Lieneke Tweede Wereldoorlog vliegtuigcrash
Delen: Facebook WhatsApp Twitter LinkedIn Email Copy Link
Lieneke Koornstra
  • Website

Redacteur. Haar passie voor schrijven en luchtvaart wist Lieneke te combineren als tekstschrijver en eindredacteur van de Farewell-boekenserie over de door KLM uitgefaseerde MD-11, Fokker F70 en Boeing 747. Haar publicaties over allerlei onderwerpen zijn zowel te vinden in diverse kranten en tijdschriften als op haar eigen website Supervisionair.

Gerelateerde Artikelen

Ommekeer KLM A330 blijkt bizarre reden te hebben

17/06/2025Redactie

Nederlandse repatriëringsvlucht blijft uit

17/06/2025Redactie

Fokker slaat handen ineen met luchtmacht

17/06/2025Redactie
Recent

KLM schrapt alle vluchten naar Midden-Oosten

19/06/2025

Mogelijk hogesnelheidstrein tussen Rotterdam en Brussels Airport

19/06/2025

Embraer krijgt recordorder uit Amerika

19/06/2025
Populair

Belgische luchthavens wederom gesloten

16/06/2025

Nep-steward vliegt jaren gratis

14/06/2025

‘Laatste woorden captain gecrashte Air India 787’

16/06/2025

Bedankt

Je ontvangt vanaf nu de nieuwsbrief!

.

Werken in de Luchtvaart

Officier Vlieger – Werken bij Defensie

Verschillend

Onderofficier Luchtgevechtsleiding – Werken bij Defensie

Uddel
MBO

Officier Vlieger (VWO) – Werken bij Defensie

Verschillend
VWO
Up in the Sky
Facebook X (Twitter) Instagram YouTube LinkedIn WhatsApp RSS
  • Over Up in the Sky
  • Adverteren
  • Algemene voorwaarden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Manage Consent
  • Flying Insight
  • Contact
© 2025 UpFactory B.V. Alle rechten voorbehouden.

Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.

Inloggen of account aanmaken

Welkom terug!

Log hieronder in op je account. Een account aanmaken kan bij het plaatsen van een bestelling.

Wachtwoord vergeten?