AH bestaat al een jaar of honderdvijftig. Eerbiedwaardig. Heel vroeger hing er zelfs een bordje boven elke winkeldeur: Hofleverancier! Albert Heijn kan gerust een Nederlands icoon genoemd worden. ‘Nationaal Erfgoed’. In het Openluchtmuseum staat zelfs een schattige replica van het Eerste Winkeltje in Zaandam.
Maar stel eens dat Albert Heijn het opeens moeilijk krijgt? Onder invloed van COVID. Of een nieuw, vanuit de kippenfokkerij overgevlogen virus? Gaan we dan Albert Heijn in bescherming nemen tegen Lidl, Aldi, Jumbo? Worden er Kamervragen gesteld? Subsidies verstrekt? Bankgaranties en leningen? Nee, natuurlijk niet.
Maar met KLM doen we dat wel. Toegegeven: zonder slag of stoot gaat dat niet. Er is ontzettend veel discussie over. Ik zou zeggen: stop met dat gekift. We willen blijkbaar kamerbreed die Blauwe Boeings in de lucht houden. Als onderdeel van het in vele opzichten zwaar bedenkelijke fenomeen ‘nationalisme’. Gewoon betalen, die Winterhulp. En accepteren dat KLM vervolgens gewoon doorgaat met een volkomen irrationeel systeem van betalen en belonen. Allerlei Aerdenhoutse Bobo’s ondersneeuwen met Bobo-Bonussen, bijvoorbeeld.
Maar goed: niet zeuren, dokken. En dan óók accepteren dat we daarmee duizenden Nederlanders, hard werkend in dienst van Wizz, easyJet en Corendon, zwaar duperen.
Zelf heb ik de meeste moeite met individueel gedrag. Laatst zat hier op terras een KLM-piloot luidkeels te palaveren. Zijn verhaal kwam erop neer dat hij nauwkeurig had berekend hoe hij zijn stopover in Paco Rabana of zoiets handig kon omkatten naar een intercontinentale zonvakantie. Een cursus Landrover-rijden en een tweedaagse safari, moesten in pakweg vijf dagen geperst worden. Veertien modale mensen zaten er beteuterd omheen. Gasten op een verregende camping, even ten noorden van Teuge.
Ik zou zeggen: KLM’ers, accepteer in dankbaarheid én bescheidenheid jullie bijzondere status. Accepteer het feit dat het bedje van wieg tot graf geregeld is. Goed betaald, leuke baan, diamanten emolumenten. Maar in dit verband: effe dimmen, please. Effe dimmen.
Goof Bakker
[email protected]
PS En graag even kijken of de democratie wel goed werkt: hoeveel Nederlanders zouden meedoen met een crowdfundingsactie ‘Hou de KLM in de lucht’? Aardig denkspelletje…
Lezerreacties
Proeflezer Jan: Ik ben het 100% níet eens met je redenering, maar dat mag. Voor mij is de essentie dat KLM al heel lang een Frans staatsbedrijf is. Dat besef lijkt Nederland, en dan ook echt alléén in NL, niet door te dringen – uitsluitend omdat het merk KLM nog bestaat.
- Nederlands belastinggeld mag niet naar de Franse staat gaan.
- Iedere cent in KLM kan beter gestoken worden in de NL informatica- en biotechnologiesectoren. Het business model van air carriers is morsdood.
- Schiphol als hub is een achterhaald concept. We verdienen als land geen bal aan deze stop-over tussen de Amerika’s en het Midden- en Verre Oosten. Terwijl de overlast voor burgers gigantisch is.
- KLM heeft zich tijdens en na corona tegenover de Nederlandse staat gedragen als een soort Don Corleone. Wel de poen pakken maar je vervolgens aan geen enkele verplichting houden. De bestuurders van AF/KLM dienen alleen al dáárom strafrechtelijk vervolgd te worden. Het gaat om megabedragen. De leningen zijn uiteindelijk wel terugbetaald, maar er moet nog wel 1,3 miljard aan uitgestelde belastingverplichtingen terugbetaald worden. De onterecht ontvangen 230 miljoen aan loonsubsidies mogen ze houden – een onbegrijpelijke lankmoedigheid van onze overheid die vooral de over het paard getilde piloten tot voordeel heeft gestrekt.
Proeflezer Jaap: Het is niet moeilijk om als lezer mee te gaan in jouw verontwaardiging. Maar…hoewel er vast veel meer KLM’ers dit gedrag zullen vertonen, is het wat al te makkelijk om iedereen binnen KLM over één kam te scheren. En, laten we eerlijk zijn, probeert niet iedereen het beste voor zich zelf te regelen? Maar dan wel het liefst in stilte, zonder dat de halve wereld het hoort.
Proeflezer Lieneke: Dit gaat natuurlijk helemaal niet alleen over KLM. Met mainports als het haven-industriecomplex in Rotterdam, de luchthaven Schiphol en talloze logistieke hubs is Nederland, een distributieland bij uitstek.
KLM is daarbij een belangrijke medespeler waarover Hoekstra, voormalig minister van Financiën eerder zei: ‘Je kunt het zien als de eerste dominosteen in een lange rij.’ Het netwerk van KLM verbindt alle belangrijke economische regio’s in de wereld met Nederland en is daarmee een stimulans voor de economie.
Met alle respect voor de airlines die jij noemt (Wizz, easyJet en Corendon – waarom noem je Transavia overigens niet?): zij beschikken niet over een dergelijk netwerk en doen niet aan vrachtvervoer, zoals KLM/Martinair.
Veel commentaar is er op de vele intercontinentale transferpassagiers van KLM (zeven op de tien) en de hubfunctie van Schiphol, maar hoe je het ook wendt of keert: als er in deze constructie wordt gesneden zullen er bestemmingen verloren gaan en zal Nederland minder verbonden raken, met alle bijbehorende consequenties.
De huidige Nederlandse politiek is weinig luchtvaartgezind. Dat was al lang duidelijk als het gaat als het over het (niet) conserveren van vliegtuigen gaat die veel voor de Nederlandse luchtvaart hebben betekend tot vandaag de dag de luchtvaart af te schilderen als De Grote Boze Wolf in klimaatland (terminologie van Benno Baksteen).
Wat ik niet begrijp is dat het uitgerekend de Nederlandse politiek is, waarvoor de verduurzaming in de luchtvaart niet snel genoeg kan, die geen bevoegdheden wil overdragen om te komen tot een ongedeeld Europees luchtruim, zodat het luchtverkeer in s-bochten moet blijven vliegen in plaats van in één lijn. Het zou goed zijn voor een CO2-uitstootvermindering van zo’n zes tot tien procent.
Zeker is het waar dat sommige piloten heel hoog van de cockpit kunnen blazen, maar ik ben sinds ik over luchtvaart schrijf zoveel aardige piloten tegengekomen. Met alles over één kam scheren wordt niets opgelost, het is alleen maar weer vuur op de hevig woedende polarisatie die mensen steeds verder van elkaar verwijdert in plaats van met elkaar verbindt. En hé, is dat nou juist een van de zegeningen die de luchtvaart ons heeft gebracht: het mogelijk maken van verbindingen met mensen, volken, culturen en jawel, ook bedrijven?