Een vliegtuig dat gebruikt werd voor de beruchte dodenvluchten is teruggekeerd naar Argentinië. Het toestel, dat tijdens de militaire dictatuur in gebruik was, zal tentoongesteld worden in een museum.
Tijdens de gewelddadige dictatuur in Argentinië, die plaatsvond van 1976 tot 1983, werden zogenaamde ‘dodenvluchten’ ingezet om critici uit de weg te ruimen. Volgens mensenrechtenorganisaties werden ongeveer 200 van dergelijke vluchten uitgevoerd, waarbij duizenden mensen om het leven kwamen. Getuigenverklaringen wijzen erop dat de slachtoffers na injectie met verdovende middelen levend uit het vrachtruim van dit vliegtuig en andere toestellen in de rivier Rio de la Plata of de Atlantische Oceaan werden gegooid.
Het vliegtuig, dat nu vanuit de Verenigde Staten naar Argentinië is teruggekeerd, werd in 1977 gebruikt om twaalf mensen in de rivier te dumpen. Onder hen bevonden zich twee Franse nonnen die zich uitspraken tegen het groeiende aantal “verdwenen” mensen. Ook werden drie mede-oprichtsters van de Dwaze Moeders uit het vliegtuig gegooid.
De Dwaze Moeders-beweging werd in 1976 opgericht door moeders die opheldering eisten over hun vermiste kinderen. Ze voerden wekelijks stille demonstraties uit op Plaza de Mayo, een bekend plein in Buenos Aires. Bijna dertig jaar lang herhaalden ze deze protesten, altijd herkenbaar aan hun kenmerkende witte hoofddoeken. “Het is vreselijk om te bedenken dat een moeder die alleen maar haar zoon zocht, levend uit dit vliegtuig werd gegooid”, aldus de dochter van een moeder die uit het vliegtuig werd gegooid, in een interview met persbureau Reuters.
Het betreffende vliegtuig, een Skyvan PA-51, werd in 2010 geïdentificeerd aan de hand van vluchtlogboeken. Op verzoek van de familieleden van de slachtoffers heeft de Argentijnse minister van Economische Zaken het vliegtuig gekocht en ervoor gezorgd dat het terugkeerde uit de Verenigde Staten. Het vliegtuig zal worden ondergebracht in een museum in Buenos Aires, op de locatie waar tijdens de dictatuur een geheime gevangenis stond. Volgens mensenrechtenorganisaties werden daar meer dan 4000 mensen gemarteld en vermoord. “Het verleden kan niet veranderd worden, maar we moeten ervan leren”, zei vicepresident Cristina Fernandez de Kirchner tijdens een ceremonie op maandag.
De dodenvluchten kregen in Nederland opnieuw volop belangstelling toen Julio Poch, een gezagvoerder bij Transavia, in 2009 op zijn pensioneringsvlucht op verdenking van deelname hieraan in Valencia werd gearresteerd. Ten onrechte zat de vlieger acht jaar in hechtenis. Op 29 november 2017 werd hij door een Argentijnse rechtbank unaniem vrijgesproken. Op 16 mei dit jaar werd bekend de hoogste rechter in Argentinië Poch ook vrijsprak in het hoger beroep dat was aangetekend door de Argentijnse mensenrechtenorganisatie. Hij werd dan ook volledig gerehabiliteerd.
Lees ook: de dubieuze rol van de Nederlandse staat in de zaak Julio Poch