474 vliegtuigmodellen telt zijn verzameling. Simon Karstenberg noemt het ‘een uit de hand gelopen hobby.’ Eerst vond hij alles mooi. Inmiddels maakt hij keuzes.
‘Toen ik drie maanden oud was ben ik geadopteerd vanuit Sri Lanka’, vertelt Simon. ‘Samen met mijn ouders vloog ik in een Lockheed Tristar van Air Lanka, het huidige SriLankan Airlines, naar Nederland. Aan boord kochten zij voor mij een modelletje van dat vliegtuig en dat kwam vervolgens op mijn nachtkastje te staan. Ook toen ik drie jaar was speelde ik er niet mee, het bleef daar gewoon staan. En ik vond het mooi, ik vond het leuk ernaar te kijken.’
Tweehonderd euro meer
Het bleef niet bij die ene vlucht. Simons ouders opteerden graag voor vliegvakanties. Als Martinair op de uitgekozen bestemming vloog werd steevast bij die maatschappij geboekt. ‘Naar Tenerife konden we zowel met Martinair als met Transavia’, herinnert hij zich. ‘Maar met Martinair kostte dat per stoel wel vijftig euro meer. Voor ons gezin betekende dat dus tweehonderd euro meer. Mijn ouders hadden het ervoor over. Martinair was zo’n fijne maatschappij om mee te vliegen. Altijd vriendelijk, altijd correct. Echt een familiebedrijf. En wat zo leuk was, ze herkenden ons.’ Simons ogen stralen als hij zegt: ‘Voor Nine Eleven mocht je nog in de cockpit kijken. Eén keer, toen ik in “het kantoor” kwam van die mannen boven, herkende de captain mij van een andere vlucht. Ook een purser wist zich mij heel goed te herinneren van de vlucht waarop het mij niet lukte te slapen. Zij nam me mee naar de plek in het vliegtuig waar haar collega’s ook zaten. Er werd een spelletje gedaan waarbij een van ons een memo op het hoofd kreeg met de naam van een dier erop. De anderen moesten dat dier dan uitbeelden en dan was het raden geblazen voor de persoon met die memo.’
Niet naast de pot
‘Tijdens een vlucht kwam de cabin crew langs met duty free-producten’, verhaalt Simon verder. ‘Voorafgaand kreeg je een shoppingblaadje. Ik ging daarin altijd meteen op zoek naar de schaalmodellen die ze verkochten. Stonden er meerdere exemplaren in waarvan ik er twee niet had, dan had ik een probleem en moest ik een keuze maken. Dat gebeurde toen er een vliegtuigmodel in stond van zowel de MD-11 als de 747-400. Mijn ouders betaalden er namelijk maar één. “Als ik van jullie de MD-11 krijg en de 747 koop van het geld van opa en oma heb ik ze allebei”, stelde ik voor. “Je kunt ook wachten tot we weer gaan vliegen”, meenden mijn ouders. “Ja, maar dan zal je net zien dat of de MD-11 of de 747 er niet meer is, en ik wil niet naast de pot plassen”, bracht ik ertegenin.’ Op die manier kreeg Simons hobby geleidelijk aan vorm.
Martinair-vliegtuigmodellen
Dat de voorkeur van Simons ouders voor de maatschappij met de rode staarten geheel op hem is overgeslagen, is terug te zien in zijn verzameling. Allerlei types waarmee Martinair vloog en in een enkel geval ook niet vloog, is hij rijk. Dat daar bijzondere exemplaren bij zitten laat zich raden. Zoals een model van de PH-MPS, speciaal uitgebracht tijdens Martinairs 50-jarige bestaan. Aan de linkerkant vertoont het het huidige kleurenschema en aan de rechterkant dat uit de beginperiode, toen Martinair nog bekend stond als de MAC.
Of het vliegtuigmodel van de N732MA, een van Miami Air geleasede Boeing 737-800 in een Martinair-jasje. Martinair opereerde weliswaar nooit vanuit Nederland met deze machine maar zette die wel van oktober 2004 tot november 2005 in op routes van zowel Miami als Orlando naar San Jose en vice versa.
Ook bijzonder is het model van de Airbus A330 in de Martinair-livery dat een Martinair-medewerker aan Simon schonk. Tot een bestelling van het vliegtype als opvolger van de Boeing 767 kwam het echter nooit. Martinairs toekomst als vakantiecharter was toen al onzeker.
Het vliegtuigmodel van een DC-10 met de niet bestaande registratie PH-MAH is onmogelijk over het hoofd te zien. Van neus tot staart meet het maar liefst 220 centimeter en van de ene vleugeltip naar de andere 190. Aan de linkerzijde bestaat dit model uit de livery die begin jaren zeventig werd geïntroduceerd met de gestileerde rode M gebaseerd op de paragraaf van Martin Schröder. De rechterzijde laat de binnenkant van het toestel zien
Welk model Simon het meest dierbaar is? Dat van de PH-MCW, een MD-11F met Schröders naam op de neus.
Echt ziek
Uiteraard ontbreken modellen van de PH-MCL niet in de verzameling, de Boeing 767-300 die de naam droeg van Koningin Beatrix, die van september 2002 tot april 2004 rondvloog in de Fox Kids-livery en van mei 2008 tot en met haar uitfasering in een retropakje. Het was deze machine waarmee Martinair op 31 oktober 2011 haar passagiersactiviteiten afsloot met een rondje boven Schiphol-Oost en een laatste touch down op de Buitenveldertbaan.
Voor die speciale afscheidsvlucht waren de woorden ‘Bedankt’ en ‘Thank you’ op de romp aangebracht. ‘Ik was er echt ziek van dat het voor ons niet meer mogelijk was nog met Martinair te vliegen’, verzucht Simon. ‘Nou ja, schoolziek. Ik was erbij, die dag, stond bij de baan. Stel je voor dat ik herkend word op een van die foto’s, dacht ik. Nou ja, jammer dan. Ik hoorde er niets meer over totdat ik afscheid van die school nam.’ Met een brede lach vervolgt hij: ‘Ik werd er toen onder andere om geprezen dat ik toen ik ziek was tóch de energie had om naar het afscheid van Martinair te gaan.’
Dat spul spoot eruit
Behalve vliegtuigmodellen van zijn lievelingsmaatschappij bezit Simon ook uniformen en hoedjes van de Martinair-crew en allerhande memorabilia. Hij attendeert op een tweetal sigaren. ‘Op de bandjes een foto van meneer Schröder.’ Zijn vinger gaat naar een sherryflesje dat nog voor driekwart is gevuld. ‘Toen mij dat werd geschonken, kreeg ik het advies het dicht te laten, er vooral niet van te drinken’, vertelt hij. ““Ben je wel gek”, reageerde ik, “ik ga toch niet iets opdrinken dat er al jaren in zit.” “Ik zeg het ook vanwege de druk”, kreeg ik te horen. Maar ik ben er eentje van het uitproberen. Dus het moment waarop ik dat toch maar eens ging doen liet niet zo heel lang op zich wachten. Ik aan die dop draaien, er gebeurde niets. Nog maar een eindje verder dus. En toen ineens spoot dat spul eruit. Mijn hele trui zat onder. En het stonk ook nog. Dus heel snel dat flesje weer dichtgedraaid. En weer neergezet. Gelukkig heb ik in mijn trolleybox ook nog een dicht flesje zitten. Want dat is natuurlijk het mooiste om te bezitten, een gaaf exemplaar.’
Zijn laatste aanwinst? Een van de winglets van de PH-MCR, de MD-11 die op 7 september 2015 naar Mojave werd overgevlogen voor ontmanteling. Simon trok meteen zijn portemonnee toen hij het onderdeel aantrof bij de Amsterdam Aviation Collectors Fair 2023.
Klazienaveen Airport
‘Weet je wat ik ook zo bijzonder vind?’, vervolgt Simon. ‘Ik ben dus geboren op Sri Lanka. Martinair, voor altijd mijn lievelingsmaatschappij, heeft twee keer te maken gekregen met een crash, één keer met een DC-10 op Faro, Portugal, en één keer met een DC-8 vlak bij Colombo, Sri Lanka. In- en intriest natuurlijk. Maar dat Martinair met een monument aanwezig is op Sri Lanka, mijn geboorteland, ja dat doet me toch wel wat.’ Hij zwijgt enige tijd alvorens verder te praten.
‘Ik denk niet dat er ook maar een van de onlangs bestelde Airbus A350F’s in Martinair-kleuren zal vliegen. De PH-MPS zal de laatste zijn. De MPS: Mijn Partner Simon, zo zeg ik altijd maar. Gelukkig heb ik Klazienaveen Airport hier. Daar blijft Martinair te bezichtigen.’ Niet dat Simon daar iedereen wil verwelkomen. ‘Nee, ik wil daar niet iedereen hebben’, zegt hij stellig.
In één oogopslag
Onlangs heeft hij alle vliegtuigmodellen afgestoft, opnieuw gerangschikt en gerubriceerd. ‘Eerst vond ik alles mooi’, vertelt Simon. ‘Alles is ook mooi maar het werd hier overvol. Daarom heb ik mezelf de vraag gesteld wat echt bij mij hoort. Ik had een mooi model van een 747 van Kalitta. Maar wat had ik met Kalitta? Eigenlijk niets. Als ik dan van iemand hoor dat hij een Kalitta-fan is en op zoek is naar juist dat model, wie ben ik dan om dat te houden? Ik vind het zelf ook heel leuk als mensen met mij contacten over iets van Martinair omdat ze vinden dat dat bij mij hoort.’ Intussen is Simon actief op Marktplaats, zowel om zelf bijzondere vondsten te doen als om anderen van dienst te zijn. ‘Onlangs vroeg iemand mij naar de 737 van de Duitse tak van TUI. Dan loop ik naar de plek waar ik alles van Duitsland heb staan en zie ik in één oogopslag of ik hem eraan kan helpen. Vroeger moest ik soms echt heel lang zoeken.’
Antonov An-225
Modellen van de Antonov An-225 heeft Simon ook. ‘Helaas heb ik dat vliegtuig nooit in het echt gezien’, zegt hij. ‘Ik kijk graag naar YouTube-filmpjes en dan komt hij net als de 747 heel rustig omhoog. En dan dat bulderende geluid. Ik was vast van plan hem nog eens in het echt te gaan zien, maar helaas. Voor mijn werk vervoer ik scholieren. Vorig jaar waren dat anderstaligen, dus kinderen onder meer uit Syrië, Libanon en Oekraïne. Soms komt mijn hobby dan ter sprake. Een Oekraïens jongetje wilde weten of ik de “Mùria” had. Ik dacht dat hij het over een personage had, over Maria, de moeder van Jezus dus. Maar nee, het ging over de Mrija, de Antonov An-225. “Ja”, zei ik, “ik heb hem op 1 op 144.” Hij zei dat hij zo’n model heel graag zou willen hebben, maar dat dat er vast nooit van zou komen. “Dat weet ik niet”, reageerde ik. Toen ik korte tijd later met een van mijn relaties sprak, bleek die een Oekraïense tekst te hebben ontvangen waarvan hij geen chocola kon maken. Ik heb die tekst toen door dat jongetje voor hem laten vertalen. Als dank daarvoor kreeg hij van die relatie een An-225-vliegtuigmodel van 1 op 200. Die jongen is er zo blij mee. Ik weet dan niet wat ik moet zeggen. Maar het maakt mij ook blij. Allebei ervaren we het feit dat dat we nu allebei zo’n groot model van de An-225 hebben als een onderstreping van onze vriendschap.’ Met een brede lach vervolgt hij: ‘We kunnen nu samen SIMALE Airlines starten, die naam is gebaseerd op onze beide voornamen. Maar alle gekheid. Een mens moet blijven dromen. Mrija is Oekraïens voor droom. We dromen er allebei van dat er eens weer een Antonov An-225 het hemelruim zal kiezen.’
Trots
‘Ik zit al heel lang op de taxi, doorgaans voor het vervoer van kinderen met een rugzakje’, zegt Simon. ‘Onderweg hebben we praat over muziek en onze hobby’s, inclusief die van mij. En ze zijn dan zo enthousiast. Ik heb al veel tekeningen van hen gekregen. Meestal van vliegtuigen en dat dan ook nog in kleuren van Martinair en KLM. Soms laten ze me ook een eigen model zien dat ze zelf ooit aan boord hebben gescoord. Als ze me later vragen of ik me dat nog herinner grap ik: “Die heb je natuurlijk al kapot gevlogen.” Hilariteit natuurlijk. Ze zijn er ook trots op. Bij de een staat zo’n model in een kastje waar ook zijn eerste melktandjes in worden bewaard. Bij de ander pronkt het op het nachtkastje.’ Zoals het met die ‘uit de hand gelopen hobby’ ooit allemaal voor Simon zelf begon. ‘Ach’, besluit hij, ‘de een spaart voetbalplaatjes, de ander theezakjes en ik spaar dus vliegtuigmodellen.’
Verschillend
