KLM is jarig en natuurlijk hoort daar de onthulling van een nieuw KLM-huisje bij. Terwijl het huisje vorig jaar nog in Aruba te vinden was, wordt het dit jaar dichter bij huis gezocht. De keus is gevallen op het oudste stationsgebouw van Nederland dat in het Limburgse Valkenburg aan de Geul is te vinden en dat nog altijd in gebruik is. Het bijna 170 jaar oude rijksmonument staat aan het traject Maastricht-Heerlen, de Heuvellandlijn, en is eigendom van de Nederlandse Spoorwegen en spoorwegbeheerder ProRail.
Enkele honderden genodigden waren aanwezig toen president-directeur Marjan Rintel KLM-huisje 104 aanbood aan burgemeester Daan Prevoo. Zij deed dat uiteraard voor het stationsgebouw. ‘Omdat ik bij NS heb gewerkt, weet ik hoe hard er gewerkt wordt aan het behoud van de rijke en interessante treingeschiedenis van ons land’, zei de topvrouw van KLM. ‘De keuze voor dit gebouw staat ook symbool voor de gezamenlijke toekomst van KLM en NS, waarin we steeds verder ons air/rail aanbod versterken om korte afstandsvluchten te vervangen.’ Ze noemde het een belangrijk onderdeel van de aanpak om het vliegen schoner, stiller en zuiniger te maken.’
Passend eerbetoon
Valkenburgs burgemeester reageerde verheugd op het feit dat ‘het markante mergelstenen treinstation nu onderdeel uitmaakt van de prachtige Delftsblauwe KLM-collectie.’ Over Valkenburg zei hij dat deze plaats staat voor ‘gastvrijheid, historie, schoonheid én kwaliteit.’ De erkenning sluit wat hem betreft aan bij het beeld van KLM als ‘een betrouwbare en zeer klantvriendelijke luchtvaartmaatschappij.’ Wouter Koolmees, president-directeur van NS, noemde het ‘passend dat in een tijd waarin trein en vliegtuig elkaar meer en beter aanvullen, een van de allermooiste stations zijn weg vindt naar de Delftsblauwe huisjes van KLM.’ Hij gaat ervan uit dat ook KLM-passagiers station Valkenburg, een favoriet van treinreizigers, zullen waarderen. In de ogen van John Voppen, CEO van ProRail, is het station ‘een prachtig icoon en een symbool van duurzaamheid’ waarop ze ‘al heel lang zuinig’ zijn. ‘Door de ligging reizen hier veel nationaliteiten met de trein doorheen. Dat het station nu ook in de lucht internationaal gaat is op zijn plaats: een eerbetoon’, voegde hij eraan toe.
Fraaie en romantische uitstraling
Architect Jacob Enschedé die de geestvader is van het stationsgebouw, liet zich destijds inspireren door het zich nog altijd in Tilburg bevindende paleis van koning Willem II. Het gebouw van lokale krijtsteen, Limburgs mergel, is ontworpen in de stijl van de vroege Engelse neogotiek. Het heeft een fraaie en romantische uitstraling met accoladebogen, torentjes en ballustraden met kantelen, geheel in lijn met de kuuroorden voor welgestelden waarmee Valkenburg bekend werd. Aan de perronzijde is boven de naam van het station een reliëf te zien van het wapen van Valkenburg (een kasteel), geflankeerd door het wapen van Aken (een adelaar) en dat van Maastricht (een vijfpuntige ster). Aan de straatzijde bevindt zich een soortgelijk reliëf, waarbij het wapen van Valkenburg is vervangen door de stationsklok. Elders op de voorgevel zijn op een fries de wapenschilden aangebracht van Nederland en Duitsland, een leeuw en een adelaar, en een gevleugeld wiel dat naar de spoorwegen verwijst.
Bijna 170 jaar geleden vond op 23 oktober 1853 de opening van het station plaats als onderdeel van de internationale treinverbinding tussen Maastricht en Aken. Omdat de tand des tijds het gebouw gaandeweg niet onberoerd liet, vond in 2005 restauratie plaats. Het station vervult nog altijd een belangrijke infrastructurele rol voor de gemeente Valkenburg aan de Geul, die geldt als een nationale en internationale toeristische trekpleister.
Top 3 meest gewaardeerde stations van Nederland
Volgens de Stationsbelevingsmonitor van NS en ProRail kwam station Valkenburg vorig jaar uit de bus als een van de drie door reizigers meest gewaardeerde stations van Nederland. De keus van KLM voor een stationsgebouw hangt onder meer samen met de belangrijke rol die de trein heeft gespeeld en nog steeds speelt in de bereikbaarheid van Nederland. Het streven van KLM is de trein vaker in te zetten in combinatie met het vliegtuig.
Station Valkenburg maakt deel uit van de gebouwencollectie van NS en ProRail die uit vijftig stations bestaat. Dit zijn bijzondere gebouwen, stuk voor stuk met architectonische unieke kenmerken, die de moeite lonen om te behouden en te bezoeken.
Derde Delftsblauwe huisje in Limburg
Het stationsgebouw in Valkenburg aan de Geul is het derde Limburgse gebouw dat met een speciaal KLM-huisje wordt gevierd. Het in 2001 geïntroduceerde huisje 82 was een miniatuurversie van het ‘Huys op de Jeker’, gelegen aan de Bonnefantenstraat 5 in Maastricht. Huisje 84 in 2003 betrof Taverne ‘De Oude Munt’, te vinden aan de Muntpromenade 7 in Weert.
Over de Delftsblauwe huisjes
Sinds de jaren vijftig worden tijdens intercontinentale vluchten aan business class-passagiers Delftsblauwe KLM-huisjes uit die gevuld zijn met Bols Jenever. Het zijn miniatuurversies van gebouwen in Nederland en daarbuiten met een bijzondere geschiedenis. Als verzamelobjecten zijn ze zeer gewild. Tot 1994 was de productie onregelmatig. Toen KLM haar 75ste verjaardag vierde werden er vijftien huisjes extra uitgegeven. Sindsdien loopt het aantal synchroon met de leeftijd van KLM, iedere keer dat KLM verjaart wordt een nieuw exemplaar aan de collectie toegevoegd. Vanwege de alcoholwetgeving op een aantal bestemmingen in het Midden-Oosten zijn er ook wel huisjes in de vorm van een asbak uitgedeeld. Grappig detail: door een sigaret aan de achterzijde in de asbak te leggen, kwam er rook uit de schoorsteen! Behalve de vaste serie huisjes zijn er ook miniaturen uitgegeven zonder nummer, waaronder Het Paleis op de Dam, Paleis het Loo en Het Binnenhof.