De Nederlandse Staat mag onderdelen voor F-35-gevechtsvlieguitgen aan Israël blijven leveren. Dat heeft de rechtbank vandaag besloten in een kort geding dat tegen de Staat was aangespannen.
In een kort geding dat is aangespannen door Oxfam Novib, Amnesty International, PAX en The Rights Forum heeft de rechter besloten dat Nederland door mag gaan met de levering van onderdelen voor Israëlische F-35’s. De rechter oordeelt allereerst dat de minister niet verplicht was om de in 2016 verleende vergunning voor het vervoer van F-35 onderdelen nu, in verband met het conflict tussen Hamas en Israël, opnieuw te toetsen aan de criteria waaraan is getoetst in 2016. Wel was de minister verplicht om te bezien of aan de levering van de F-35 onderdelen aan Israël een einde gemaakt zou moeten worden. Dat heeft de minister ook gedaan. De rechter oordeelt daarmee dat de minister de relevante belangen heeft afgewogen en in redelijkheid tot haar afwegingen en handelwijze kon komen.
Onderdelen
Nederland levert onderdelen aan diverse partners in het F-35-programma. In 2022 importeerde Israël in totaal voor 2,3 miljoen euro aan F-35-onderdelen uit ons land. Voor de uitvoer van F-35-reserveonderdelen geldt een algemene vergunning waar alle partnerlanden gebruik van kunnen maken. Hierdoor is niet voor elke aanvraag aparte toestemming nodig en kan de levering ongebreideld doorgaan tijdens de oorlog. Wel kan de regering ingrijpen als de export in strijd is met het Nederlandse buitenlandbeleid. Zo weigerde Nederland tussen 2004 en 2020 29 keer een vergunning voor de uitvoer van militaire goederen naar Israël.
Onderwerp van discussie
De Nederlandse regering koos er het begin van de oorlog in Gaza al voor door te gaan met het verstrekken van reserveonderdelen voor Israëlische F-35-gevechtsvliegtuigen. Volgens de NRC werden de demissionaire ministers van Buitenlandse Zaken, Hanke Bruins Slot (CDA) en Liesje Schreinemacher (VVD), halverwege oktober geïnformeerd over een aanstaande zending van reserveonderdelen voor de Israëlische F-35’s vanuit Nederland. Ambtenaren wezen daarbij op de risico’s van mogelijk ‘ernstige schendingen van het humanitair oorlogsrecht’ door Israël.
De landsadvocaat betoogt in de zaak dat het lastig is om ‘op afstand te beoordelen’ of Israël te ver gaat in de reactie op de aanval van Hamas. ‘Er is niet vastgesteld dat het oorlogsrecht opzettelijk wordt geschonden met de F-35.’ Bovendien beroept hij zich erop dat Nederland niet de juridische verplichting heeft om te beoordelen of Israël nog steeds in aanmerking komt voor de onderdelen.
Pre-order nu: schaalmodel van de gloednieuwe KLM A321neo
Nu te bestellen in de webshop! Let op: limited edition.
Verschillend
VWO