Dus Ties Joosten, klimaatjournalist bij Follow the money, denkt dat hij wel het een en ander over vliegtuigen weet omdat hij er inmiddels al zo veel over heeft geschreven. De zelf uitgeroepen luchtvaartexpert meent KLM-directeur Marjan Rintel succesvol te kunnen pareren als hij de in zijn ogen allerbelangrijkste vraag opwerpt, te weten wat KLM ‘met die oude 747-400’s gaat doen. Worden ze gesloopt?’
Even dacht ik dat hij doelde op de 747-vrachtvloot. Maar verder lezend moest ik algauw constateren dat hij dus duidelijk iets heeft gemist. Niet vreemd als je veel over vliegtuigen hebt geschreven zonder er voldoende over te hebben gelezen. Waarom ik daarvan overtuigd ben? Vanwege zijn eigen antwoord op die vraag: ‘Naar alle waarschijnlijkheid niet. Tot 2021 vloog de KLM nog passagiers rond in 747-400’s. Die werden niet gedemonteerd toen de KLM ze in de ban deed, maar verkocht aan andere maatschappijen, die ze gebruiken als passagiers- of vrachtvliegtuig.’ Ties ziet ze vliegen. Immers, van de 22 747-400’s waarmee KLM 31 jaar lang passagiers vervoerde, vliegt er niet één meer. De PH-BFB staat als enige tentoongesteld bij het Corendon-hotel in Badhoevedorp, achttien stuks zijn of worden ontmanteld en de drie door Longtail Aviation overgenomen Jumbo’s vliegen sinds medio 2022 niet meer.
Ergo conclusio: Joosten kraamt klinkklare onzin uit als hij zijn lezerspubliek voorhoudt: ‘Samenvattend zien we dus een bedrijf dat investeert in nauwelijks stillere vliegtuigen, die investering gebruikt als argument om zo veel mogelijk te blijven vliegen, terwijl de oude kisten niet gesloopt zijn, maar gewoon elders lawaai en broeikasgassen blijven produceren. Sterker nog: het zou zomaar kunnen dat een omwonende van Schiphol straks de nieuwe kist van de KLM over zijn dak heen krijgt, gevolgd door de oude kist in een nieuw kleurtje. Wat door de directeur verkocht wordt als geluids- en klimaatwinst.’
© Lieneke Koornstra
De al met al toch het een en ander over vliegtuigen niet wetende klimaatjournalist ‘kreeg een beetje rode vlekken’ toen hij Marjan Rintel bij Je geld of je leven op NPO Radio 1 in relatie met het effect op het menselijk oor van vijftig procent oftewel 3 dB stillere vliegtuigen hoorde zeggen dat er ‘heel veel verschillende experts zijn met zo veel verschillende meningen’. Hij betoogt dat de werking van het menselijk oor geen mening is. ‘Dat het oor een geluidsreductie van 3 dB nauwelijks opmerkt is een feit’, aldus de beetje rood bevlekte klimaatjournalist. Met al zijn middelbareschool-natuurkundewijsheid gaat hij er niet alleen aan voorbij dat de waarneming van de geluidssterkte altijd subjectief is en bovendien afhankelijk van het eigen gehoor. Een kijkje op een geluidwaardetabel leert dat geluiden tussen 0 en 10 dB nauwelijks hoorbaar zijn, dus inderdaad nauwelijks zijn op te merken. Kijk je echter naar een verschil van 50 naar 55 dB dan gaat het over het verschil in geluid van een koelkast en een elektrische tandenborstel. 5 dB gaat hier door voor een verdubbeling in de geluidservaring. De Nederlandse Stichting Geluidshinder (NSG) stelt dat een personenauto op normaal glad asfalt 3 dB meer geluid levert bij een toename van de snelheid van 100 naar 130 km/u. De oorzaak daarvan is het lawaai van de banden. Die 3 dB meer komt overeen met tweemaal zoveel personenauto’s bij een verkeersstroom.
© Timotheus Valbracht
Die 3 dB kwam overigens oorspronkelijk helemaal niet van de KLM-topvrouw maar van Willem Franken van het Europese Luchtvaart Agentschap die presentator Hans van der Steeg er even in fietste. Maar gaat het eigenlijk wel om die nauwelijks te merken 3 dB? Joosten beticht Rintel geheel ten onrechte van een ‘retorisch trucje’ omdat ze ‘de nieuwe vliegtuigen van de KLM (vergeleek) met de alleroudste vliegtuigen in haar vloot: de Boeing 747-400, die nu nog gebruikt wordt als vrachtvliegtuig.’ Wat de KLM-CEO wel deed? Ze plaatste de reductie van de huidige Boeing 747-400-Freighter tegenover vervanger van dit vliegtuigtype, de Airbus A350 Freighter. Eerst genoemde is uitgerust met vier motoren van het type GE CF6-80C2B5F en heeft een maximaal startgewicht van 412.775 kg. De opvolger beschikt over twee Rolls-Royce Trent XWB-97-motoren met een Maximum Takeoff Weight van 322.000 kg. Het verschil tussen de A350F en de B747-400F is voor horizontaal vliegen 5,2 dB, voor de start 7,8 dB en voor de landing 7,2 dB. In alle vluchtfases is de A350F dus wel degelijk een stuk stiller.
Joosten is er al eerder op betrapt dat zijn conclusies wel erg kort door de bocht zijn. Lees de recensie die Volkskrant-journalist Peter van Ammelrooy over het boek De blauwe fabel – Waarom we de KLM al een eeuw lang tegen elke prijs in de lucht houden er maar eens op na. Volgens Van Ammelrooy ‘rijst het beeld op van een grotendeels overbodige, vaak verlieslatende, sterk vervuilende, arrogante en corrupte onderneming. Een wat eenzijdig beeld ook.’ Het viel hem daarbij op dat Joosten: ‘beschuldigingen (…) niet vergaand checkt.’
© Lieneke Koornstra
Alle lariekoek die Joosten verspreidt gaat er bij menig vliegtuighater en poenschoenbezetter in als Gods woord bij een ouderling. Reeds in 2001 prees wiskundige Sjoerd Hienstra dat het geluidsniveau van de straalmotor sinds de introductie in de jaren 40 en 50 al meer dan 20% was afgenomen, waarbij hij tevens – naar blijkt – een geluidsreductie in de komende 10 jaar voorspelde van nog eens zo’n 7 – 10%. Daar tegenover staat wat Hienstra noemt: ‘een LAT-relatie tussen maatschappij en vliegverkeer waarbij men enerzijds steeds meer wenst te vliegen maar anderzijds steeds minder lawaai accepteert.’ Tot die men behoren ook mensen die roeptoeteren dat Schiphol moet krimpen maar intussen zelf zonder een beetje rode vlekken tóch prinsheerlijk het vliegtuig pakken.
Afgelopen zondag zat veelvlieger Rob Jetten bij WNL. Het sluiten van grenzen om de asielstroom terug te dringen was het gespreksonderwerp. De demissionaire klimaatminister stelde dat ‘populistisch rechts denkt dat als je het in je eentje oplost, het dan beter wordt. (…) Ze komen met oplossingen die interessant lijken maar ons uiteindelijk niet verder helpen.’ In dezelfde lijn kan met het oog op de voortrekkersrol die Nederland opeist aangaande de krimp van de luchtvaart, gesteld worden dat deze zelfregulering zinloos is zolang de groei in het buitenland gewoon doorgaat.
© Remco de Wit
Ties Joosten die zonder een beetje rode vlekken onjuiste informatie verspreidt, Rob Jetten die ook al bloosloos de hele wereld rondvliegt onder het motto de CO2-uitstoot ‘braaf te compenseren’: daarvan verschiet ik dus van kleur. Niet als ik een Boeing 747-400F hoor overkomen. Ik herken het geluid feilloos omdat ik ook onder een aanvliegroute woon. Zeker, het is beter hoorbaar dan dat van andere vliegmachines, al doen de Airbus A330 en de Boeing 777-200 er niet veel voor onder. Alleen stoor ik me er niet aan. Daarmee ben ik nog geen maatstaf. Maar wie is dat wel? In relatie met het aantal mensen dat klaagt over Schiphol borrelde de vraag al vaker op hoe representatief dat aantal is. Die vraag kan ook gesteld worden aangaande vliegveldbestormers. Mijn oren klapperen ervan dat het merendeel van de politieke partijen er wel de oren naar laat hangen. Gezien het weinig gematigde vlieggedrag na corona is het de vraag hoe het merendeel van de Nederlandse bevolking hierin staat. Misschien moeten we in plaats van op partijen maar eens op afzonderlijke standpunten gaan stemmen.
Precisering uitgefaseerde Boeing 747’s
Tot slot nog dit: in een reactie op dit artikel stelt Ties Joosten op LinkedIn: ‘Natuurlijk bedoel ik niet dat iedere KLM-747 ooit nog altijd rondvliegt. Jouw voorbeeld betreft een 747 die sinds eind jaren ’80 bij de KLM was – nogal wiedes dat die niet meer rondvliegt.’ Een ander reageerde op hetzelfde medium: ‘6 plaatjes van verschrote 747-400 in de passagiersconfiguratie zijn geen bewijs voor 19 niet vliegende toestellen.’ Het moge duidelijk zijn dat beide heren dit artikel niet hebben gelezen. Triest genoeg verdringen geloof en overtuiging maar al te vaak feiten en waarheden.
Daarom hieronder alsnog een precisering van de 19 door KLM uitgefaseerde 747-400’s.
Naar Teruel (TEV) zijn acht exemplaren overgevlogen, aldaar gedeassembleerd en verschroot: PH-BFA, BFC, BFH, BFI, BFM, BFO, BFP en BFU.
Naar Twente (ENS) maakten de PH-BFF en BFR hun allerlaatste vlucht ooit en zijn aldaar gedeassembleerd en verschroot.
Op Mojave (MHV) zijn zes Jumbo’s achtergelaten en is de deassemblage gaande van de PH-BFD, BFK, BFL, BFN, BFS en BFY.
De PH-BFE is op Melbourne (MEL) gesloopt, de BFG op Kemble (GBA).
Drie 747-400’s in Combi-uitvoering zijn verkocht aan Longtail voor vrachtvervoer. Echter, de PH-BFT en BFW staan zonder motoren op resp. Kansas (MCI) en Victorville (VCV). De PH-BFV staat sinds 8 mei 2022 werkloos op Stansted (STN).
De PH-BFB mag van haar pensioen genieten bij het Corendonhotel.
De registraties PH-BFJ, BFQ en BFX zijn nooit uitgedeeld aan de 747’s die ooit deel uitmaakten van de KLM-vloot. BFJ betreft schaalmodellen, BFQ en BFX flight simulators.
Wat met de Full Freighters MPS, CKA, CKB en CKC gaat gebeuren is nog onduidelijk. Het heeft geen enkele zin om daarover op dit moment uitspraken te doen, zoals enkele mensen op LinkedIn al deden. Zo stelde een van hen dat deze vliegtuigen ‘waarschijnlijk onderdeel zijn van de Airbus A350FF-aankoop en één voor één worden omgeruild’.
Verschillend
VWO