De Nederlandse Staat gaat bij de Hoge Raad in cassatie tegen de uitspraak waar het Gerechtshof in Den Haag maandagochtend mee kwam. Daarin besloot het hof dat Nederland uiterlijk zondag moet stoppen met het leveren van F-35-onderdelen aan Israël.
Maandagmiddag maakte demissionair minister van Buitenlandse Handel Geoffrey van Leeuwen bekend dat de regering in cassatie gaat tegen het arrest van het gerechtshof. Wat de regering betreft is het leveren van F-35-onderdelen niet onrechtmatig en is het aan de Staat om buitenlandbeleid vorm te geven. Totdat de Hoge Raad uitspraak over de zaak heeft gedaan, wordt het verbod op de leveringen wel gehandhaafd. Het is nog niet duidelijk hoe lang het proces ongeveer zal duren.
Volgens de rechters houdt Israël ‘bij haar aanvallen onvoldoende rekening met de gevolgen voor de burgerbevolking’. Het Gerechtshof is bezorgd over het bestaan van het duidelijke risico dat het gebruik van F-35’s door Israël ernstige schendingen van het humanitaire oorlogsrecht zou kunnen veroorzaken in de Gazastrook. Nederland levert, namens de VS, onderdelen aan diverse partners van het F-35-programma. Voor de uitvoer van de reserveonderdelen geldt een algemene vergunning waar alle partnerlanden gebruik van kunnen maken. Hierdoor is niet voor elke aanvraag aparte toestemming nodig en kan de levering ongebreideld doorgaan tijdens de oorlog.
Eerder spanden Oxfam Novib, Pax Nederland en The Rights Forum een kort geding aan tegen de Nederlandse Staat en eisten dat de uitvoer van F-35-onderdelen naar Israël werd gestopt. De partijen zijn van mening dat de uitvoer van componenten in strijd met het oorlogsrecht, omdat Nederland op de hoogte is van het gebruik van F-35’s bij aanvallen op de Gazastrook. De rechter oordeelde vorig jaar dat de leveringen konden doorgaan. Het hof oordeelt nu dus anders.
Weigeren
Hoewel er voor de uitvoer van F-35-reserveonderdelen een algemene vergunning geldt waardoor niet voor elke aanvraag aparte toestemming nodig is, kan de regering wel ingrijpen als de export in strijd is met het Nederlandse buitenlandbeleid. Zo weigerde Nederland tussen 2004 en 2020 29 keer een vergunning voor de uitvoer van militaire goederen naar Israël.
Verschillend
VWO