Vanaf november vorig jaar zagen verschillende inwoners van Oost-Groningen boven Oostwold Airport regelmatig een bijzonder vliegend voorwerp. Het vliegveld had de primeur van de eerste vlucht van een groot autonoom vliegtuig, bevestigd aan een heel lange kabel.
Met een spanwijdte van 12 meter en een massa van 475 kg is het waarschijnlijk één van de grootste particulier gebouwde vliegtuigen of drones die ooit in Europa vloog. Als alle testen succesvol zijn komt de ‘Ampyx Power 3’, zoals het vliegtuig voluit heet, vast te zitten aan een lange kabel met een maximale lengte van één kilometer. Die wordt dan weer verbonden met een lier die op zijn beurt aan een generator gekoppeld is. Het idee is dat de drone patronen gaat vliegen terwijl die aan de kabel trekt, een beetje zoals een vlieger op het strand. Is de kabel na een paar minuten helemaal afgewikkeld, dan vliegt de drone terug en wordt het hele riedeltje herhaald. Zo kan er stroom opgewekt worden als alternatief voor windmolens.
‘Die beweging van het touw moet je zien als een jojo. En de drone vliegt exact zoals de vlieger van een kitesurfer, door constant achtjes te draaien. Sterker nog, daar kwam het idee vandaan’, aldus Robert Paelinck in een verklaring. Meerdere weken is deze Vlaming met zijn team aan het testen met de drone, of is het nu een vliegtuig(?), boven vliegveld Oostwold. Veel computersimulaties gingen in de afgelopen zes jaar daaraan vooraf. Nu kijken ze met de daadwerkelijke drone of de simulaties een beetje kloppen.
Uitgebreid plan
Waarom Oostwold, dacht vliegveld-directeur Tom van der Meulen. ‘Er bleek een uitgebreid plan achter te zitten. Oostwold is het enige vliegveld in Nederland dat geschikt is voor dit soort testen. Hier wonen namelijk maar een paar mensen per vierkante kilometer. De mensen achter het project ontdekten ons veld als de perfecte plek om met het experimentele vliegtuig te vliegen zonder mensen in gevaar te brengen. De nieuwe verharde asfaltbaan maakte de beslissing nog gemakkelijker om bij ons te komen’, aldus Van der Meulen die wel het besluit moest nemen tijdens de testen zijn vliegveld tijdelijk te sluiten.
‘Bovendien wordt er hier in Oost-Groningen alleen boven landbouwgrond gevlogen, vlakbij het vliegveld. In het uiterste geval belandt hij “ergens gecontroleerd” in een veld’, zegt Robert Paelinck. ‘Maar ja, dat is dus allemaal het scenario dat we niet willen zien.’ De Belg omschrijft zichzelf als een ‘vliegerfanaat’. Hij was jarenlang actief in de wereld van het kitesurfen en mede-eigenaar van het bedrijf Ampyx Power. Daar werkte Paelinck aan een miljoenenproject met als doel met een zweefvliegtuig stroom op te wekken. In mei 2022 werd dit bedrijf ondanks tientallen miljoenen aan subsidies en investeringen (zo’n vijftig miljoen in totaal!) failliet verklaard. Ondanks beloftes dat het bedrijf op afzienbare termijn commerciële modellen op de markt zou kunnen brengen, kwam het in dertien jaar niet verder dan de ontwikkeling van enkele prototypes. Het lukte uiteindelijk niet nieuwe broodnodige investeerders voor het project te interesseren. Door het faillissement verloren 62 werknemers hun baan, nog afgezien van een aantal zzp’ers.
Gebrek aan windenergie
Met de ontbinding van Ampyx Power in 2022 dreigde er na meer dan een decennium aan onderzoek en ontwikkeling op het gebied van windenergie in de lucht, een einde aan dit innovatieve project te komen. In plaats van alles verloren te laten gaan, waagde een paar vastberaden ingenieurs de sprong in het diepe. Zij besloten de ontwikkeling van het prototype af te ronden en ermee te gaan vliegen, waarmee ze feitelijk het nieuwe bedrijf ‘Mozaero’ oprichtten. Het prototype van de Ampyx Power 3 is gebouwd op Breda International Airport, maar gezien de dichte bebouwing mag er daar niet mee gevlogen worden.
Uiteraard is visionair Reinhart Paelinck ook nu weer van de partij. ‘De wind kan geoogst worden op grotere hoogtes, op variabele hoogtes afhankelijk van de weersomstandigheden, de vliegers/drones/vliegtuigen veroorzaken geen slagschaduw of andere visuele hinder zoals windmolens wel doen en bovendien zou energieopwekking uit wind met een factor 10 goedkoper kunnen worden!’ Deze innovatieve methode van stroom opwekken zit nog in de ontwikkelfase, maar uiteindelijk moet het vliegtuig met een vermogen van 150 kilowatt minstens 24 tot 48 uur onafgebroken in de lucht kunnen blijven. Het is daarmee het grootste zelfbesturende vliegtuig ter wereld. De grootste uitdaging op dit moment vormt nog het computergestuurd besturen van de vliegers.
Succesvolle tests
De testen op Oostwold Airport, de luchthaven die in januari een maand gesloten werd, hebben aangetoond dat er nu echt serieuze stappen voorwaarts worden gezet. Heel lang kan de drone van 475 kilo tijdens de eerste testvluchten overigens nog niet in de lucht blijven. Na 10 minuten zijn de batterijen alweer leeg en moet het vliegtuig, nu nog zonder kabel, weer landen. Veel kan er volgens de ontwikkelaars niet misgaan tijdens zo’n testvlucht. Mocht de computer iets onverwachts bedenken, dan kan een piloot ingrijpen met een soort afstandsbediening. Ook kan de computer het dan weer overnemen als er iets met de verbinding is.
Tom van der Meulen van vliegveld Oostwold is trots dat hij een testlocatie kan bieden aan dit bijzondere project: ‘Wij vinden het belangrijk dat je dit soort duurzame dingen kunt testen. Iedereen heeft het er tegenwoordig over maar wij doen het gewoon. Wie weet is dit de toekomst, hè?’
Pre-order nu: schaalmodel van de gloednieuwe KLM A321neo
Nu te bestellen in de webshop! Let op: limited edition.
Verschillend
VWO