De manier waarop het luchtruim in Europa op dit moment is ingericht, kan aanzienlijk efficiënter. Dat benadrukte easyJet-CEO Johan Lundgren tijdens een update van de airline over onder meer vliegen op waterstof bij de Cranfield-universiteit ten noorden van Londen. Ook de nieuwe Britse minister van luchtvaart Mike Kane was aanwezig.
Het is deze maand twee jaar geleden dat easyJet, nog tijdens de coronacrisis, haar ‘roadmap naar net-zero’ publiceerde. De routekaart, die ervoor moet zorgen dat de prijsvechter 35 procent minder CO2 uitstoot in 2035 en in 2050 zelfs CO2-neutraal is, bestaat uit drie elementen: ‘Reduce, Replace, Remove’. In de eerste plaats wordt ingezet op vlootvernieuwing, want met modernere vliegtuigen is veel brandstof- en geluidsbesparing te behalen. Op dit moment bestaat de vloot van bijna 350 vliegtuigen voor zo’n twintig procent uit neo’s, de nieuwste generatie Airbussen. Verder zet de maatschappij in op meer gebruik van SAF (duurzamere brandstof), en zal het de CO2-uitstoot die in 2050 nog overblijft met Carbon Capture-technologie uit de lucht halen.
Verder zet de maatschappij zich op een efficiëntere vluchtoperatie, waardoor easyJet op dit moment nog maar 67,2 gram CO2 per passagierskilometer uitstoot. ‘Dat is zo’n 20 tot 25 procent lager dan onze concurrenten, die ik niet bij naam zal noemen’, vertelt CEO Johan Lundgren glimlachend. De Zweedse topman, die nu zo’n zeven jaar aan het roer van de oranje onderneming staat, kondigde een paar maanden geleden aan begin volgend jaar af te zwaaien.
Herinrichting van het luchtruim
Toch is er een kritische noot te plaatsen bij de haalbaarheid van easyJets duurzaamheidsambities. Voor een belangrijk deel hangt de 35 procent CO2-besparing, die over ruim tien jaar al bereikt moet zijn, af van de herinrichting van het Europese luchtruim. Dit project, ook wel bekend als ‘Single European Sky’, loopt al jaren maar blijft steeds steken op individuele lidstaten die met bezwaren komen. Lundgren slaat, nu hij er nog zit, nog maar eens extra hard op de trommel: ‘Als easyJet continu in een rechte lijn en op de juiste hoogte kon vliegen, zouden we morgen al tien procent minder brandstof verbruiken.’ De berekening heeft de airline zelf gemaakt, met behulp van een AI-tool die bij iedere vlucht de inefficiënte punten in de vluchtuitvoering weet aan te wijzen.
De CEO sprak op dit punt zijn waardering uit voor Labour, dat onlangs de Britse verkiezingen won en daarmee tevens de nieuwe luchtvaartminister, Mike Kane, levert: ‘Labour was de enige partij die dit specifieke punt in het verkiezingsprogramma had staan. Zij zijn er echt mee bezig. Zeker rondom Londen is dat hard nodig.’ Over de trage gang van zaken in Europa rondom de luchtruimherziening sprak hij echter openlijk zijn frustratie uit: ‘Niemand die je spreekt is het ermee oneens, maar het frustrerende is dat het er niet van komt. Eurocontrol moet meer te zeggen krijgen ten aanzien van het luchtruim, maar sommige lidstaten willen die soevereiniteit niet opgeven. Bijvoorbeeld om militaire redenen, wordt dan gezegd, maar het is nu al zo dat luchtmachten het luchtruim toe-eigenen wanneer ze het nodig hebben. Dus er is geen enkele reden dat dat niet zou kunnen [bij een luchtruimherziening, red.]’, aldus Lundgren. ‘Maar zolang niet alle lidstaten het ermee eens zijn, komt het er niet van.’
En dat heeft gevolgen voor de operatie, benadrukt de CEO: ‘Neem bijvoorbeeld ook dit jaar de piek in de zomerperiode. Wij zijn voor de ‘eerste wave’ ‘s ochtends helemaal ready to go, maar worden al geconfronteerd met vertragingen door congestie in het luchtruim voor we überhaupt de dag kunnen beginnen. Dus dat onderstreept het belang van herziening nog maar eens.’ Op de vraag in hoeverre het realiseren van easyJets duurzaamheidsambities in aanloop naar 2035 afhangt van die herziening van het luchtruim, die nog jaren op zich laat wachten als het er überhaupt al van komt, geeft Lundgren tegenover Up in the Sky aan dat het bedrijf daar inderdaad ‘wel realistisch over moet zijn’. Wat de topman betreft geeft de industrie aan dat dit nodig is en mag deze verwachting bij politici worden neergelegd, die anders wat hem betreft dan ook wel wat uit te leggen hebben.
De route die onder meer in de Nederlandse politiek ingeslagen lijkt te zijn, namelijk het trachten de vraag naar vliegreizen te verminderen door het steeds verder verhogen van de vliegtaks en Schiphol te laten krimpen, is wat de easyJet-CEO betreft een doodlopend pad. Daarbij haakte hij ook even aan op het nieuws van afgelopen week dat Zweden definitief de stekker uit de vliegtaks trekt. ‘Het aan banden leggen van de vraag gaat niet werken. Kijk maar eens naar India en China, waar de luchtvaart enorm hard groeit. Ik spreek wel eens met collega’s in India, en die geven aan dat dat niet zal stoppen. China en India zullen doorgaan met groeien, dus het is niet zo dat we dit [in Europa, red.] als een geïsoleerd probleem kunnen zien.’ Uitgangspunt is dus dat de vraag naar vliegen gewoon zal blijven bestaan, dus dan is het beter om ervoor te zorgen dat de luchtvaart zoveel mogelijk wordt verduurzaamd. De vraag hoe het dan moet met de geluidshinder rondom bijvoorbeeld Schiphol, ook in het licht van de door hem fel bepleite luchtruimherziening, doet de easyJet-topman speels af: ‘De beste manier om het geluidsprobleem rond Schiphol op te lossen is door meer met easyJet te vliegen in plaats van met de concurrenten. Wij vliegen al zoveel mogelijk met neo’s!’
Verschillend
VWO