De afgelopen week waren er vele herdenkingen van de geallieerde luchtlandingsoperatie Market Garden, die 80 jaar geleden plaats vond. Op 17 september vond er op de Vlagheide, nabij het Brabantse Schijndel, ook een herdenking plaats waar duizenden bezoekers op af kwamen. Robert Arts was hier voor Up in the Sky bij aanwezig.
De operatie Market Garden begon op 17 september 1944. Het doel van de geallieerde aanval was om via Arnhem het Duitse Ruhrgebied binnen te dringen, maar dit doel werd niet behaald. Market Garden zorgde er wel voor dat het zuidelijk deel van Nederland bevrijd werd, ruim een half jaar voor de rest van het land.
Eén van de locaties waar in 1944 parachutisten landden, was de Vlagheide bij Eerde. Eenheden van de Amerikaanse 101eluchtlandingsdivisie landden toen bij Best, Son, Heeswijk-Dinther en Eerde. De Vlagheide is daarom uitgekozen als één van de herdenkingslocaties van “80 jaar bevrijding”. De herdenking begon met parachutesprongen uit een C-47 Dakota, door parachutisten van het Round Canopy Team The Netherlands. De parachutisten droegen uniformen uit de Tweede Wereldoorlog en sprongen met ronde parachutes zoals de para’s destijds ook gebruikten.
’s Middags landden US Army eenheden van de 101e divisie op de heide. Deze keer niet per parachute, maar met helikopters. Voor deze Air Assault demo werden twee UH-60 Blackhawk en twee CH-47 Chinook helikopters ingezet. Samen met Amerikaanse soldaten landden er ook Nederlandse soldaten van de 11e Luchtmobiele brigade. Gezamenlijk namen ze het op tegen Nederlandse militairen, die de rol van oefenvijand op zich namen. Tussen de demonstraties van de parachutisten en de Air Assault in trad de band van de 101e divisie op.
Op 17 september 1944 landden de Amerikaanse 82e en 101e en het Britse 1e luchtlandingsdivisie en een aantal dagen later de Poolse 1e luchtlandingsbrigade op diverse plekken nabij de bruggen over de Dommel, Maas, Maas-Waal kanaal, Rijn, Waal, Wilhelminakanaal en Zuid-Willemsvaart. De parachutisten sprongen hiervoor uit 1.438 C-47 Dakota’s en 321 omgebouwde bommenwerpers. Daarnaast werden er 3.140 zweefvliegtuigen ingezet, die onder meer door Dakota’s (zonder parachutisten aan boord) gesleept werden. De Britten en Polen moesten de Rijnbrug bij Arnhem veroveren, de 82e divisie de Maas- en Waalbrug en de 101e divisie de bruggen over de rivier de Dommel en over de kanalen bij Son en Veghel. Eenheden van de 101e luchtlandingsdivisie landden bij Best, Son, Heeswijk-Dinther en Eerde. De laatste twee locaties waren bedoeld om vanaf beide zijden bij de brug over de Zuid-Willemsvaart te komen. De dropzone bij Eerde was op de Vlagheide.
In de jaren zestig werd het concept landen met behulp van parachutes vanuit de lucht (airborne) uitgebreid met het gebruik van helikopters (airmobile en later air assault geheten). De 82e luchtlandingsdivisie bleef een traditionele parachutisteneenheid, maar de 101e wisselde naar de helikopter. Ze zijn daarbij actief geweest in de Vietnamoorlog en de vele conflicten erna. De helikopters voor de herdenking waren van de 1st Cavalry Division, die tijdelijk in Duitsland gestationeerd is. Het embleem op de neus zal menigeen bekend voorkomen door de film Apocalypse Now. De belevenissen van de E compagnie van de 101e divisie zijn bekend van de serie Band of Brothers. Zij landden echter niet op de Vlagheide, maar bij Son.
Gelukkig heeft de inzet van de geallieerde parachutisten bij onder meer Market Garden in 1944 ertoe geleid dat we al 80 jaar vrede hebben in Nederland. Maar op andere fronten wordt er nog steeds strijd geleverd. Typerend hiervoor is dat de politie ‘s ochtends met behulp van een drone een hennepplantage vond, terwijl men op zoek was naar een afgedreven parachutist in een maisveld. Een ronde parachute is lastig te besturen en door de stevige wind kwamen sommigen in bomen terecht of konden ze deze net ontwijken.