Niet echt verbazingwekkend dat de klimaattop in Bakoe het toch al grote wantrouwen bij armere landen over het mondiale klimaatbeleid alleen maar heeft versterkt. Maar dat uitgerekend een delegatie van India tijdens de slotvergadering woedend duidelijk maakte het nieuwe doel voor klimaatfinanciering, 300 miljard dollar in 2035, niet te accepteren, verbaast weer wel. Alhoewel…
Tot begin 19de eeuw waren India en China de twee grootste wereldeconomieën. Pas de in afgelopen tweehonderd jaar domineerde het Westen, eerst Europa en daarna Amerika, de wereldgeschiedenis. Inmiddels staan we aan de vooravond van een nieuw tijdperk, waarin China het voortouw zal nemen, gevolgd door India.
Een dikke deken van smog
Bij het aanvliegen op Delhi moeten vliegtuigen zich door een dikke deken van smog heen werken die boven een van de meest vervuilde steden ter wereld hangt. Jaar in jaar uit heeft de stad rond deze tijd van het jaar te kampen met zware giftige smog. Voertuigen (variërend van autoriksja’s tot vliegtuigen), kolengestookte elektriciteitscentrales en stof van bouwlocaties vormen continue bronnen van luchtverontreiniging. De pieken die in november ontstaan zijn toe te schrijven aan het in de open lucht op grote schaal verbranden van rijststro en stoppelvelden in de staten rond Delhi (Punjab, Haryana en Western Uttar Pradesh). Wat het allemaal nog erger maakt is dat dagenlang grote hoeveelheden vuurwerk worden afgestoken tijdens Diwali, een belangrijk hindoeïstisch feest dat in oktober of november plaatsvindt.
De dikke smogdeken is zo erg dat het je terwijl je op de bus wacht, niet alleen onmogelijk wordt gemaakt het busnummer op een aankomende bus te lezen, zelfs de bussen zelf zijn nog nauwelijks te zien. Mensen lopen met mondneuskapjes op straat en hebben het gevoel dat er chilipeper in hun ogen wordt gestrooid. KLM-crew is niet alleen verplicht om daar de – wat in de medische zorg heet – smoeltjes te dragen, ook wordt haar ten zeerste aangeraden het hotel niet uit te gaan. Volgens wereldwijde luchtkwaliteitsmonitors is nergens anders op de planeet de lucht zo gevaarlijk voor de menselijke gezondheid als in deze tijd van het jaar in Delhi. Inwoners lijden aan astma, kanker, hart- en longziekten en andere luchtwegaandoeningen.
Grote verschillen
India staat evenals China officieel nog altijd te boek als ontwikkelingsland. Het enorme land, dat tachtig keer groter is dan Nederland, bestaat uit 29 deelstaten waarvan sommige rijk zijn, andere arm. Ook onder de bevolking tekenen zich grote verschillen af in rijkdom, van puissant rijk tot ver onder de armoedegrens. De impact van de gapende ongelijkheid wordt verzwaard door een unieke combinatie van verticale (inkomens)ongelijkheid met diep verankerde horizontale ongelijkheden (van gender, kaste, religie en regio). Volgens Oxfam India ging meer dan veertig procent van de rijkdom die tussen 2012 en 2022 in India gecreëerd werd naar de één procent rijksten. Niet meer dan drie procent van die rijkdom kwam terecht bij de vijftig procent armsten.
Rechtvaardig?
Om de klimaatrekening te betalen van de ontwikkelingslanden zijn er vele honderden miljarden euro’s nodig. Die rekening wordt neergelegd bij een selecte groep van welvarende landen. Rechtvaardig? Vanuit historisch perspectief zeker wel. Ongeveer de helft van alle CO2 die sinds de Industriële Revolutie de lucht in is gegaan, komt van Amerika en Europa. In de tweede helft van de 18de eeuw begonnen de westerse landen met het ontginnen van fossiele stoffen op eigen bodem, een ontwikkeling die gepaard ging met het ontstaan van kolonialisme. Daarna brak het tijdperk van de olie aan waarbij samenwerking met malafide regimes niet werd uitgesloten en nog altijd niet wordt geschuwd. Reken maar dat de delegatie van India deze feiten in het achterhoofd had bij die woedende uithaal naar het Westen.
Mega-orders
Op luchtvaartgebied ontwikkelen India en China zich zonder pardon in razend tempo. De luchtvaartmaatschappijen in deze twee landen plaatsten de afgelopen tijd mega-orders. Een daarvan is IndiGo, inmiddels India’s grootste airline met Pieter Elbers aan het roer. Tijdens de airshow vorig jaar in Parijs tekende de voormalige KLM-CEO de grootste vliegtuigbestelling ooit in de wereld van de luchtvaart. In 2023 vervoerde IndiGo voor het eerst meer dan 100 miljoen passagiers. Ter vergelijking: KLM vloog in 2023 ruim 30 miljoen passagiers naar hun bestemmingen. Last van boze demonstranten op Schiphol, klagende buurtbewoners en Kamerleden die op krimp van de luchtvaart aansturen, is er voor IndiGo niet bij.
Luchtvaart moet welvaart brengen
Luchtvaart moet ook in India en China voor verbindingen zorgen en welvaart brengen. Een uitgebreid luchtvaartnetwerk bewerkstelligt dat zowel passagiers als vracht snel en tegen lage kosten in allerlei uithoeken van de wereld de meest uiteenlopende bestemmingen kunnen bereiken. Vandaar ook dat internationaal georiënteerde bedrijven er de voorkeur aan geven zich in de buurt van een luchthaven met een groot netwerk van luchtverbindingen te vestigen. Het economische belang van bereikbaarheid, en daarmee luchtvaart, neemt alleen maar toe in een globaliserende wereld.
Goede wil tonen
Anno nu maken India en China naast Amerika, Europa, Rusland en Japan deel uit van de grootste vervuilers met zo’n 62% van alle CO2-uitstoot. Er moet een moment komen dat ook deze beide landen daarvan de consequenties moeten pakken. We kunnen niet in het verleden blijven hangen. Amerika en Europa kunnen hun goede wil tonen op het gebied van financiering in relatie met werkelijk kwetsbare landen.
Veel geld nodig
Europa kampt echter wel met een probleem. In vergelijking met zowel India, China als Amerika prijst het zichzelf uit de markt. Europa is niet innovatief genoeg. De energieprijzen zijn te hoog. Bedrijven moeten aan extreem veel regels voldoen. De afhankelijkheid van andere landen is te groot. Om concurrerende producten op de markt te zetten voor bijvoorbeeld onderzoek is veel geld nodig, geld dat er niet zomaar is. Bedrijven vertrekken en doen hun investeringen elders. Het is crisis in de industrie. Deze week werd bekend dat de Europese Commissie zichzelf het redden van de Europese economie als topprioriteit geeft. Daarvoor is veel geld nodig, honderden miljoenen euro’s extra per jaar.
Goed verbonden blijven
Nederland behoort tot de landen die minder geld naar Europa willen. Het wil ook onder de Europese en internationale verdragen uitkomen wat betreft de toegang en operationele capaciteit van Schiphol. En het wil zich onttrekken aan het Europese asielbeleid. Nederland blinkt uit in benepenheid. Er zijn zorgen over de toenemende polarisatie. Populair maakt Nederland zich geenszins. De betrouwbare status die het land zo lang had brokkelt af. Het aantal investeringen in Nederland valt terug. Alles wat voor Europa geldt, geldt zeker ook voor Nederland. Zorgelijk. In plaats van zichzelf af te zonderen en uit de markt te plaatsen, kan het land ervoor kiezen zich weer als een betrouwbare partner te verbinden. Niet alleen voor onze welvaart, eveneens voor ons welzijn (beschikbaarheid van zorg, onderwijs en cultuur) is het van belang dat Nederland goed verbonden blijft met de rest van de wereld.
Daarom is het onbegrijpelijk dat nu ook Barry Madlener, minister van Infrastructuur & Waterstaat, de geluidswinst van nieuwe vliegtuigen op Schiphol niet volledig meerekent en toch weer inzet op krimp van de luchtvaart. Misschien moeten al die Nederlanders, die zonder vliegschaamte de vliegtuigen vullen en in de winkel producten in hun winkelwagentje laden die hierheen zijn gevlogen, ook maar eens op een nette manier woedend duidelijk maken dit beleid ten aanzien van de luchtvaart niet te accepteren. Het kan de bedoeling toch niet zijn dat Nederland een totaal afgesloten land wordt met een immens hek eromheen en uiteindelijk tot een ontwikkelingsland verwordt?
Verschillend
