Van alle goede business classes die er wereldwijd te vinden zijn, heeft die van Swiss altijd iets speciaals gehad. De maatschappij is natuurlijk uiterst populair onder zakelijke reizigers, maar met het imago van statussymbool komen hoge verwachtingen. Vorig jaar schreven we al over de Zwitserse business class in de A220, die we de beste binnen Europa vinden. Hoogste tijd om te onderzoeken of de maatschappij de verwachtingen ook op intercontinentaal niveau waarmaakt. En in welk toestel is dat dan leuker dan een Swiss A340, nu die nog vliegt?
Swiss is een van de laatste Europese maatschappijen die nog grootschalig rondvliegt met Airbus A340’s. En waar de viermotorige toestellen langzamerhand steeds zeldzamer worden, houdt Swiss de cabine ook nog eens redelijk up-to-date. Zo werd niet lang geleden zelfs een Premium Economy-klasse aan de gemiddeld 21 jaar oude Airbussen toegevoegd. En anders dan bij zustermaatschappij Lufthansa lijken de viermotorige Airbussen bij de Zwitsers voorlopig nog wel even in de vloot te blijven. De geplande vervanger, te weten de A350, komt wat later dan gepland en bovendien is de vraag hard toegenomen, dus blijven de A340’s opeens nodig om daaraan te kunnen voldoen. Gelukkig voor ons, want het blijft natuurlijk een erg leuk vliegtuig – zéker met de geliefde 2-4-2-indeling in Economy.
Pre-boarding
We vliegen in de business class van Swiss van Shanghai naar Zürich, een van de routes die de maatschappij standaard met een A340-300 vliegt. Doordat er niet meer over Rusland kan worden gevlogen, bedraagt de vliegtijd tegenwoordig ruim veertien uur. Aangekomen op Shanghai Pudong, de grote internationale luchthaven van de stad, worden we niet voor het eerst deze reis op traditioneel Chinese wijze ontvangen in de terminal, met een uitgebreide veiligheidscheck. Voor het inchecken van de bagage kunnen we vervolgens aansluiten in de rij voor de Star Alliance-balie. Die staat er – ook voor business- en first class-passagiers – namelijk altijd, op ieder vliegveld. Daarna wacht nog meer Chinese gastvrijheid in de vorm van de immigration. Er lijkt voor internationale reizigers standaard een rij van ongeveer twintig minuten te staan, waar niet aan voorbij kan worden gegaan. Voor de security is er vervolgens wel een aparte business class-poort, al was het achteraf handig geweest als dat bij het inchecken even was aangegeven. 
Eenmaal voorbij alle veiligheidschecks komen we eigenlijk direct bij de gate uit, die zich praktisch voor de Air China-lounge bevindt waartoe we met ons ticket toegang hebben. De lounge is met twee ruime verdiepingen bijzonder groot, waarmee er erg veel potentie in zit. Toch doet deze onder voor de verwachtingen. De benedenverdieping ruikt praktisch identiek aan een rookruimte, de kwaliteit en het aanbod van het eten is zwaar ondermaats en er is slechts één koffiemachine, waardoor er – zeker ’s ochtends – vrijwel permanent een rij staat. Er is daglicht in de lounge, maar daar is alles mee gezegd. Van uitzicht is eigenlijk geen sprake, tenzij een gigantisch blok beton, dat doet denken aan 1984 van George Orwell, kwalificeert. Reizigers met een loungetoegangsproduct als Priority Pass doen er dan ook goed aan door te lopen naar een andere lounge, bijvoorbeeld die van China Eastern of die van Juneyao. 
Verloop van de vlucht
Bij aankomst in de cabine liggen de amenity kit, een kussen, een headset en een dekentje al klaar op de stoel. De verzorgingskit bestaat uit een (bijzonder comfortabel) slaapmasker, compressiesokken, oordopjes en wat mondverzorgingsproducten. De oordopjes stellen, zoals altijd, weinig voor, en helaas worden er ook geen sloffen klaargelegd. Het doosje van Victorinox lijkt het voornaamste verschil te zijn met de amenity kit uit de Premium Economy.
Kort na de start wordt een aperitief geserveerd. Swiss heeft in haar business class een erg nette wijnkaart met ruime keuze. De champagne is van supermarktkwaliteit, maar de wijnen zijn significant beter. Het drankje komt met een schaal nootjes terwijl de bestelling voor het ochtend-diner wordt opgenomen. Als voorgerecht kozen wij de garnalen, die lekker waren, maar op geen enkele manier bijzonder. Het broodje was niet koud maar ook absoluut niet warm en de boter was onspeelbaar. De biefstuk die als hoofdgerecht werd geserveerd was erg lekker en perfect medium, het was alleen jammer dat het geen mals vlees was. De Schwartzwäldertorte was erg goed en werd geserveerd met koffie, thee of een ander drankje naar keuze. Tijdens de maaltijdservice is het personeel vier keer langsgekomen om drankjes uit te delen en bij te schenken.
Comfort
Stoel
De stoel die Swiss op dit moment voor haar intercontinentale business class gebruikt is extreem comfortabel. En dat is zacht uitgedrukt. Swiss heeft het voor elkaar gekregen een stoel te maken die na een vlucht van maar liefst veertien uur nog steeds heerlijk zit, en dat is een prestatie op zich. Het comfort zorgt ervoor dat de uren letterlijk voorbij vliegen, waarbij wij het er unaniem over eens zijn dat de Swiss-stoel na veertien uur nog steeds lekkerder zit dan menig vliegtuigstoel na slechts een uur. Bovendien zijn het kussen en het zitvlak van de stoel uitgebreid verstelbaar, en kunnen reizigers zelfs gebruikmaken van een massagefunctie. Al zit die er eigenlijk vooral voor de sier op.
Dat gezegd hebbende, is het product langzamerhand wel toe aan een update. Momenteel hangt er nog veel af van stoelkeuze: de business-cabine is ingedeeld in rijen van respectievelijk 2-2-1 en 1-2-1. Daarmee hebben sommige stoelen significant meer (opberg)ruimte dan andere. Bovendien zit de passagiers die in het rijtje van 2 aan het raam zit ‘opgesloten’ naast de andere passagiers. Dat gaat veranderen met de komst van de nieuwe business class, die Swiss gepland heeft staan voor volgend jaar.
De stoelen zijn voorzien van een universeel stopcontact en een USB-A-poort, dus het zou fijn zijn als daar een USB-C-poort en eventueel een draadloos oplaadvlak aan worden toegevoegd. Verder zijn de knopjes voor het verstellen van de stoel heel onhandig geplaatst. Zeker bij het gebruikmaken van het klaptafeltje, zitten ze eigenlijk precies op de plek waar je de elleboog zou willen laten rusten. De stoel is gedurende de vlucht dan ook zeer een keer of twintig per ongeluk versteld.
Entertainment
Het inflight entertainmentsysteem is prima. Het scherm werkt makkelijk en snel, en heeft een goed touchscreen. Het aanbod aan films is oké, en er zijn aardig wat leuke nieuwe releases te streamen. Verder kunnen reizigers zich vermaken met wat spelletjes, muziek, podcasts en een flightmap. Er is geen live televisie te kijken. Een nuttige functie die vooralsnog ontbreekt is die van een kijklijst, waarmee een lijstje films samen te stellen zou zijn. Tot slot zit er ook in business class voor iedere film een reclame, al is die door te spoelen.
Wifi
Aan boord levert Swiss voor alle passagiers een gratis Wifi-verbinding voor het versturen van berichten via bijvoorbeeld WhatsApp. Wie volledige internettoegang wil kan dit aanschaffen voor het standaardtarief van 25 franc voor vier uur of 35 franc voor de gehele vlucht. Business class-passagiers krijgen, ondanks het feit dat retourtickets doorgaans minimaal een paar duizend euro kosten, geen gratis toegang tot de premium-wifi, wat toch enigszins armoedig overkomt. Zeker op een lange dagvlucht als deze zijn vrijwel alle passagiers in de business-cabine aan het werk, waarmee de Wifi-verbinding toch een simpele melkkoe lijkt te zijn.
Dat zal de komende jaren ongetwijfeld veranderen als gevolg van de toenemende concurrentie op het internetvlak door onder meer Starlink. Eerder dit jaar kondigde Air France aan hier in 2025 op over te gaan, en IAG – moederbedrijf van onder meer British Airways en Iberia – lijkt binnenkort te volgen. Het lijkt daarmee onmogelijk dat andere legacy airlines vast zullen houden aan armoedige, verouderde systemen, al heeft de Lufthansa Groep daar de laatste decennia nog wel eens een handje van gehad.
Hygiëne
Gedurende de vlucht worden de wc’s prima schoon gehouden. De stoelen zelf zien er, zoals gezegd, netjes uit en voelen schoon aan. Opmerkelijk is wel dat gedurende vrijwel de hele vlucht een onaangename, penetrante lucht uit het middenconsole tussen de stoelen omhoog kwam. Mogelijk is dat het gevolg van rottende etensresten. Een andere aannemelijke optie is dat de lucht het gevolg is van zweetvoeten van de achter ons zittende passagier. In dat geval duidt dat op een designfout.
Service
Zeker gedurende de eerste twee à drie uur van de vlucht was de crew zeer actief. Geruime tijd voor en na de eerste maaltijd werd langsgelopen met drankjes, waaronder een uitgebreid alcoholisch aanbod. Na de eerste paar uur was de crew eigenlijk alleen in de cabine als gevolg van de call button, waardoor best veel troep – bestaande uit lege flesjes en verpakkingen – lange tijd bleef liggen. De bemanning was echter zeer aardig en servicegericht.
Miles & More
Tot slot verdient het frequent flyer-programma van de Lufthansa Group, Miles & More, een speciale vermelding. Het is opmerkelijk hoe de organisatie omgaat met passagiers. Zo werden na afloop van onze vlucht zonder verdere mededeling slechts 900 miles toegekend, terwijl op de websites van de verschillende maatschappijen duidelijk staat vermeld dat voor onder meer betaalde upgrades het bij de reisklasse behorende aantal miles zou moeten worden toegekend. Afijn, dat zou eenvoudig op te lossen moeten zijn. Het tegendeel bleek het geval. Niet alleen is contact opnemen met de klantenservice per telefoon volledig zinloos, Miles & More doet er tegenwoordig gerust 21 dagen over om op schriftelijke vragen te reageren. De reactie die vervolgens komt is eveneens volstrekt zinloos. ‘U heeft het correcte aantal miles ontvangen.’
Daar bleef het niet bij. Kort nadat we contact opnamen over het probleem, werden zonder enige mededeling 5.000 miles van een andere (!) vlucht uit onze accounts verwijderd. Een ‘herberekening’. Tot zover strekte de inhoudelijke toelichting die uiteindelijk, na meermaals contact op te hebben genomen, werd gegeven. Getuige het monsterlijke aantal klachten over de organisatie, zowel op social media als vanuit onze eigen lezers, is het eerder de regel dan de uitzondering. Miles & More staat daarmee symbool voor de teloorgang van de Lufthansa Group, die we vaker hebben belicht. Het is zonde dat Swiss toestaat hoe negatief een disfunctionele organisatie als deze afstraalt op de reiservaring als geheel. Het lijkt er niet op dat de problemen aan Duitse zijde op enige termijn worden opgelost. Het beste dat Swiss zou kunnen overkomen is een vertrek uit de groep, maar dat zit er waarschijnlijk niet in.
Algehele ervaring en conclusie
Swiss weet het serviceniveau aan boord erg hoog te houden, zeker in vergelijking met de andere maatschappijen binnen de Lufthansa Group. De Zwitserse business class heeft nog altijd iets speciaals, dat staat vast. Het een en ander is aan vernieuwing toe, bijvoorbeeld de cabine-indeling, maar dat zit met de geplande komst van het nieuwe product al in de pijplijn. Al is het interessant of en op welke termijn de nieuwe business class ook in de A340’s wordt geïnstalleerd, maar gezien de recente toevoeging van Premium Economy verwachten we het wel. Verder zit er veel ruimte voor verbetering in het menu en de kwaliteit van de maaltijden. Zeker gezien het feit dat die in Premium Economy eigenlijk van hogere kwaliteit zijn, alleen iets simpeler worden geserveerd. Groot pluspunt is de extreem goede koffie aan boord, dat maakt een wezenlijk verschil.
Maar als we zo vrij mogen zijn bij Swiss op één punt aan te dringen: behoud in hemelsnaam deze stoel. Qua comfort is de huidige business class namelijk indrukwekkend comfortabel, zelfs op een veertien uur durende vlucht. Verplaats wel even de knopjes naar een andere plek, en voeg USB-C toe. En vergeet de gratis WiFi niet, het is 2024.
Lees ook: ‘Swiss A340 Premium Economy: de moeite waard? | Flight Report’ – Up in the Sky
Verschillend
VWO