Schiphol staat al jaren in de schijnwerpers vanwege geluidsoverlast. Ondanks strenge regels lijkt de luchthaven toch keer op keer aan de wetten te ontsnappen.
Luchthaven Schiphol houdt zich namelijk al jaren niet meer aan de vastgestelde geluidsnormen. Schiphol veroorzaakt meer geluidsoverlast dan toegestaan en overtrad daarmee wettelijk gezien de geluidsnormen meerdere malen sinds 2015. In 2021 was zelfs de rek uit het gedoogbeleid verdwenen en werd luchthaven Schiphol uiteindelijk bestraft. Voor hetzelfde vergrijp echter, kreeg de luchthaven twee jaar later, in 2023, géén tik op de vingers. Dat blijkt uit interne stukken van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, in handen van NRC.
Gedoogbeleid
Het gedoogbeleid stamt uit kabinet Rutte II. In 2013 werd de roep om geluidsreductie steeds sterker en daarom voerde Rutte II beleid om de geluidsoverlast terug te dringen. Het leidde ertoe dat Schiphol veelal gebruik zou gaan maken van start- en landingsbanen die verder van woonkernen afliggen. Dat betekende dat Schiphol in sommige gebieden vervolgens méér geluid mocht produceren dan wettelijk toegestaan, zolang als de totale overlast daalde.
Officieel gezien is het beleid geen wet en het is dan ook nimmer wettelijk vastgelegd. Om die reden kwam staatssecretaris Mansveld (PvdA) in 2015 met een opdracht aan de Inspectie Leefomgeving en Transport de geluidsnormen te gedogen.
Gesteggel
Toen bleek dat Schiphol in 2023 de geluidsnormen wederom had overtreden, maakte de luchthaven bezwaar tegen de verwachte sancties. Het leidde tot flink gesteggel tussen het vliegveld en de ILT. De luchthaven maakte duidelijk dat ze de regels juist had geïnterpreteerd en dat de ILT de situatie daarom moet gedogen. De inspectie ging uiteindelijk mee in de redenatie van Schiphol en legde geen straf op. Dat zorgde ervoor dat inwoners van de regio Uithoorn in 2023 twintig procent meer geluidsoverlast ervoeren dan dat gedoogconstructie toestond.
‘Als we deze maatregel al niet mogen opleggen, zouden we helemaal niets kunnen’, mailt een medewerker van de ILT in april 2024 aan het ministerie, in handen van NRC. ‘Als we dit niet doen, hebben we morgen een handhavingsverzoek liggen van omwonenden (en terecht).’ Burgers kunnen gebruikmaken van een handhavingsverzoek om de overheid via de rechter te dwingen alsnog op te treden.
Ook volgens hoogleraar Herman Bröring valt de situatie niet uit te leggen. Hij voerde in 2020 in opdracht van de Tweede Kamer onderzoek uit naar de gedoogsituatie rondom Schiphol. ‘Het uitgangspunt is dat de ILT alleen mag gedogen als Schiphol zich aan het vliegbeleid houdt. Dat is niet gebeurd, en dan moet je als ILT ingrijpen. Wat er nu gebeurt, is het zoeken naar een geitenpaadje om maar aan handhaving te ontkomen. Zo glij je als overheid alleen maar verder weg.’