Canada gaat opnieuw kijken naar de F-35-bestelling die het land heeft gedaan bij het Amerikaanse Lockheed Martin. De nieuwe Canadese premier, Mark Carney, zegt dat het een gevolg is van de acties van Trump.
In juni 2023 viel de beslissing 88 F-35-straaljagers te kopen bij Lockheed Martin. Daarvoor trok Canada negentien miljard Canadese dollar uit (€12 miljard). Bovendien zou het onderhoud ook in de Verenigde Staten plaatsvinden. Met de escalerende handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en Canada, verdwijnt steun voor de deal als sneeuw voor de zon.
Defensieminister Blair vertelde de Canadese omroep CBC dat hij op zoek is naar alternatieven. Hij is al in gesprek met Europese concurrenten. ‘Het was de straaljager die door onze luchtmacht is uitgekozen. Maar we onderzoeken ook alternatieven en of we al die straaljagers nodig hebben.’
Blair stelde voor de eerste zestien F-35’s nog wel in ontvangst te nemen; daar is al voor betaald. Volgens hem zou Canada de rest van de deal moeten herzien en vervangen met Europese straaljagers. De Canadese defensieminister doelt op de Zweedse Saab Gripen, die volgens Blair als tweede eindigde in de aanbesteding. Hij benadrukt dat vervanging van de F-35 met Europese straaljagers geen grote opgave is.
Gedrag Trump
Carney en Blair geven het gedrag van de Amerikaanse president Trump als reden. De Amerikaanse zuiderbuur zou volgens hen onbetrouwbaar blijken. Trump voerde begin maart hoge importheffingen in op producten uit Canada. De toenmalig Canadese premier Trudeau sloeg daarop terug met eigen importheffingen en vertolkte een speech waarin hij zich direct tot de Amerikanen richtte. Hij benadrukte dat Canada ‘de trouwste vriend, de trouwste bondgenoot’ van de VS was.
Trumps gedrag leidt niet alleen in Canada tot heroverweging van de F-35-aankoop; Portugal ging het Noord-Amerikaanse land een dag eerder al voor. Defensieminister Nuno Melo verklaarde tegenover Publico dat ‘de recente standpunten van de Verenigde Staten met betrekking tot de NAVO’ de keuze van Portugal voor de straaljagers bepaalt. De Nederlandse minister van Defensie Ruben Brekelmans zegt nog altijd trouw te blijven aan de F-35 en niet te denken aan een overstap op Europese machines.
Verschillend
VWO