De inzet van F-35-vliegers van de Koninklijke Luchtmacht in de Baltische staten is ten einde. De jachtvliegtuigen hebben een paar productieve maanden achter de rug.
Na vier maanden luchtruimbewaking hebben Nederlandse F-35-gevechtsvliegtuigen heel wat acties uitgevoerd. Ze onderschepten 23 Russische vliegtuigen aan de NAVO-oostflank. Hun taak zit er nu op en Portugal neemt de klus over. Het luchtmachtdetachement met vier toestellen en zo’n 150 militairen opereerde vanaf vliegbasis Ämari in Estland. De straaljagers monitorden de grens van het NAVO-verdragsgebied en deden dienst als onderdeel van de ‘quick reaction alert’. Dat zijn toestellen die de lucht in worden gestuurd wanneer een toestel het NAVO-luchtruim nadert zonder zich te identificeren.
De eerste QRA kwam al kort na het begin van de missie in december. Minister van Defensie Ruben Brekelmans (VVD) deelde toen ook foto’s vanuit de cockpit van de F-35’s. Daarop is te zien hoe de Nederlandse machines onder andere Russische spionagevliegtuigen het NAVO-luchtruim uitloodsten. Deze werden teruggebracht naar internationale wateren boven de Oostzee.
Een goede oefening
Behalve de beveiligingstaak oefende het detachement ook met bondgenoten. Zoals een training waarbij F-35’s boven de Oostzee drones neerhaalden met de AIM-9 Sidewinder-raket. Ook was de inzet aan de grens van het NAVO-gebied voor de Koninklijke Luchtmacht een goede oefening in de snelle verplaatsing van eenheden van en naar buitenlandse bases. Deze zogeheten ‘cross-servicing’ vormde ook leerstof voor technisch personeel op vliegbasis Ämari. Dat moest onder meer ‘vreemde’ toestellen opvangen, want zelf beschikt Estland niet over de F-35.
In de spotlight
De afgelopen maanden was er geregeld aandacht voor de Nederlandse F-35’s en hun ondersteuning. Door de aanblijvende geopolitieke onrust is het belang van dergelijke missies ook in Den Haag doorgedrongen. Dat bleek ook uit de bezoeken vanuit Nederland. Zowel koning Willem-Alexander, minister-president Dick Schoof als minister Ruben Brekelmans van Defensie kwamen naar Estland. Ze lieten zich persoonlijk op de hoogte stellen van de activiteiten van de luchtmacht.