De Consumentenbond en vijftien Europese zusterorganisaties hebben bij de Europese Commissie en het netwerk van Europese consumentenautoriteiten (CPC) een klacht ingediend tegen zeven airlines die volgens hen onterecht kosten rekenen voor handbagage. Het gaat om easyJet, Norwegian Air Shuttle, Ryanair, Transavia, Volotea, Vueling en Wizz Air.
De klacht komt voort uit groeiende ergernis over het feit dat passagiers moeten betalen voor handbagage die voorheen standaard gratis was. Volgens de Consumentenbond is dit in strijd met een uitspraak van het Europese Hof van Justitie uit 2014, dat oordeelde dat luchtvaartmaatschappijen passagiers niet mogen laten betalen voor een ‘redelijke hoeveelheid’ handbagage. De Spaanse toezichthouder bevestigde dit in 2024 en legde miljoenenboetes op aan vijf van de genoemde maatschappijen. Desondanks blijven deze praktijken volgens de klagers bestaan.
‘Handbagage is nog steeds een melkkoe voor luchtvaartmaatschappijen,’ zegt Sandra Molenaar, directeur van de Consumentenbond. ‘We roepen de Europese toezichthouders op om in te grijpen. Dit zal zorgen voor transparantere ticketprijzen, die makkelijker met elkaar te vergelijken zijn.’
Ook het Europese netwerk BEUC, waar onder andere de Belgische consumentenorganisatie Testachats deel van uitmaakt, schaart zich achter de klacht. Julie Frère, woordvoerder van Testachats: ‘Deze luchtvaartmaatschappijen negeren het arrest van het Europese Hof. Dat is onacceptabel.’ Sinds mei 2024 heeft Testachats meerdere klachten ingediend bij de Belgische Economische Inspectie en is inmiddels ook een juridische procedure gestart tegen Ryanair.
Ryanair verwerpt de beschuldigingen en noemt de klacht van BEUC een ‘welkome gelegenheid’ om te bevestigen dat haar beleid in overeenstemming is met het EU-recht. Volgens de Ierse prijsvechter zijn de tarieven en aanvullende kosten transparant, en bevorderen ze juist keuzevrijheid en lage tarieven. Het bedrijf wijst erop dat elke passagier gratis een persoonlijk item (40x25x20 cm) mee aan boord mag nemen, met de mogelijkheid om tegen betaling extra bagage toe te voegen.
Critici merken echter op dat andere luchtvaartmaatschappijen ruimere afmetingen toestaan voor gratis handbagage. Zo laat Brussels Airlines koffers van 55x40x23 cm toe, terwijl easyJet en WizzAir ook grotere formaten hanteren dan Ryanair. De klacht richt zich dan ook niet op het feit dat luchtvaartmaatschappijen kosten mogen rekenen voor extra of ingecheckte bagage, maar dat een redelijk formaat handbagage gratis moet blijven.
Uit een panelonderzoek van de Consumentenbond eind 2024 bleek dat 86 procent van de deelnemers vindt dat een rolkoffertje altijd gratis moet zijn. Meer dan de helft (51 procent) vindt bovendien dat zowel een rolkoffer als een kleine tas zonder extra kosten mee moeten kunnen, zoals jarenlang gebruikelijk was.
De Europese consumentenorganisaties pleiten er dan ook voor dat de Europese Commissie deze standaard vastlegt in de herziening van de Europese Passagiersverordening, die in 2025 op de agenda staat.
Inmiddels overweegt ook KLM passagiers te laten betalen voor een groot stuk handbagage.