Ondanks de sancties die sinds 2022 de Russische luchtvaart plagen, blijven Russische vliegtuigen in de lucht. Reserveonderdelen van Boeing en Airbus vinden via derde landen hun weg naar het land.
Hoewel de Europese Unie en de Verenigde Staten sinds 2022 zware sancties oplegden aan Rusland, blijven vliegtuigonderdelen van Airbus en Boeing op grote schaal hun weg vinden naar het land. Uit een onderzoek van de Finse publieke omroep Yle blijkt dat Rusland sinds de start van de oorlog in Oekraïne voor bijna één miljard euro aan vliegtuigonderdelen heeft geïmporteerd.
Na de invasie verboden westerse landen expliciet de export van vliegtuigonderdelen naar Rusland. Toch blijkt uit internationale douanedata dat er tussen februari 2022 en september 2024 ruim vierduizend leveringen zijn verricht, afkomstig van meer dan 360 bedrijven wereldwijd. Die onderdelen, waaronder motoren, elektronische systemen en zelfs complete Airbus-motoren, kwamen het land binnen via derde landen zoals de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), Turkije, China en Gabon. Vooral de VAE bleek een belangrijke doorvoerhaven: bijna eenderde van de onderdelen kwam daarvandaan. De VAE zelf hanteren geen sancties tegen Rusland, waardoor lokale bedrijven wettelijk niets verkeerd doen.
Reacties
In een reactie tegenover Yle stelt Airbus dat er geen legale methode is om vliegtuigen, onderdelen, documentatie of diensten naar Rusland te exporteren. Boeing reageert op een soortgelijke manier: ‘Begin 2022 hebben wij de levering van onderdelen, onderhoud en technische ondersteuning aan Russische klanten stopgezet. We blijven alle sancties volgen’. Beide fabrikanten ontkennen betrokkenheid bij de huidige leveringen en wijzen op de onmogelijkheid om parallelle, niet-authentieke onderdelenstromen volledig te controleren.
Afhankelijk van westerse onderdelen
Toch blijken er dus grote hoeveelheden aan noodzakelijke onderdelen in Rusland te geraken. De meeste onderdelen zijn bestemd voor civiele luchtvaartmaatschappijen zoals Aeroflot, die nauw verweven zijn met de Russische staat. Deze maatschappijen staan inmiddels op westerse sanctielijsten vanwege hun bijdrage aan de Russische economie. Vlak na het uitbreken van de oorlog confisqueerde Rusland zo’n 500 leasevliegtuigen van westerse maatschappijen, waarvan de waarde op ongeveer 10 miljard euro wordt geschat.
Volgens luchtvaartexpert professor Stephen Wright van de technische universiteit te Dublin blijft Rusland afhankelijk van westerse technologie. ‘Sinds de Sovjettijd is de eigen vliegtuigindustrie achteropgeraakt. Rusland zou kunnen investeren in eigen onderdelenproductie, maar dat vereist middelen en toewijding die momenteel ontbreken.’ Intussen proberen Russische luchtvaartmaatschappijen hun vloot in de lucht te houden met namaakonderdelen en onderdelen van uitgefaseerde vliegtuigen. Wright waarschuwt dat dit ernstige gevolgen kan hebben: ‘Het risico op incidenten neemt toe. Dit ondermijnt de luchtvaartveiligheid op lange termijn’.
Uddel
MBO
_(10754694335).jpg){kind=link}
Frequent flyer, luchtvaartprofessional en liefhebber; alles wat je weten wil, je vindt het op Up in the Sky - Alles over luchtvaart.