Exact één jaar geleden, op 27 september 2024, nam de Koninklijke Luchtmacht afscheid van de F-16. Op die dag vloog voor de laatste keer een formatie van acht F-16’s boven Nederland. De afscheidsvlucht markeerde het eind van een tijdperk.
Het was de bedoeling dat de formatievlucht die dag over alle voormalige F-16 bases zou vliegen. Door verslechterde weersomstandigheden werd de route behoorlijk ingekort. Hoewel de formatievlucht via een livestream te zien was, waren veel mensen teleurgesteld. Zo stonden op Leeuwarden honderden belangstellenden voor niets te wachten. In de week voorafgaand aan het afscheid konden spotters (in betere weersomstandigheden) de speciaal beschilderde F-16 J-197 van dichtbij bekijken en fotograferen.
In de maanden na het afscheid waren toch nog af en toe Nederlandse F-16’s te zien en te horen. Mondjesmaat vertrokken F-16’s vanaf Volkel naar Oost-Europa, om te worden overgedragen aan de Oekraïense luchtmacht. In mei 2025 vetrok de laatste Nederlandse F-16’s richting Oekraïne. Incidenteel verschijnen online of op social media foto’s van voormalige Nederlandse F-16’s met Oekraïense markings. Zo zijn ex-Nederlandse F-16’s al in België geweest voor periodiek onderhoud.
Werkpaard
45 jaar na aankomst van de eerste F-16 was het tijd voor de luchtmacht om definitief vaarwel te zeggen tegen het “werkpaard”. In de jaren ’80 was de F-16 het ruggegraat van de verdediging van Nederland tijdens de “Koude Oorlog”. In de jaren ’90 werd de F-16 voor het eerst operationeel ingezet in conflictsituaties, zoals boven Joegoslavië. De enige keer dat een Nederlandse F-16 een vijandelijk toestel neerschoot, was tijdens de Balkan-oorlog. In maart 1999 schoot (op dat moment majoor) Peter Tankink een Servische MiG-29 neer, tijdens operatie “Allied Force“.
Onafgebroken
In de daaropvolgende jaren stuurde Nederland met regelmaat F-16’s naar Afghanistan en het Midden-Oosten. Tussen 2002 en 2014 bleef de luchtmacht bijna onafgebroken met F-16’s actief boven Afghanistan. In totaal hebben de jachtvliegtuigen 24.480 uur over Afghanistan gevlogen, opererend vanaf vier standplaatsen: eerst in Manas (Kirgizië), daarna vanaf de Afghaanse bases in Kabul, Kandahar en Mazar-e-Sharif. Tijdens de Afghanistan-missie ging één F-16 verloren, de vlieger kwam daarbij om het leven.
Als onderdeel van een internationale coalitie neemt een detachement van de Koninklijke Luchtmacht als “Air Task Force-Middle East” (ATF-ME) vanaf oktober 2014 deel aan de strijd tegen IS. Van oktober 2014 tot en met december 2018 zijn Nederlandse F-16’s met tussenpozen actief boven Syrië en Oost-Irak in het kader van operatie “Inherent Resolve”. Begin januari 2019 keren de zes F-16’s terug vanuit Jordanië. Het betekent het eind van de laatste langdurige operationele inzet van de F-16. Één van de redenen om de missie in het Midden-Oosten niet verlengen, is de komst van de F-35. Toch kwamen de Nederlandse F-16’s daarna nog in actie. Kort na de Russische inval in Oekraïne zette Nederland F-16’s in boven Polen, ter verdediging van het NAVO-luchtruim.
Verschillend
VWO
Redacteur en fotograaf. Leonard groeide op in Eindhoven waar het vliegverkeer rond het toenmalige Welschap zijn interesse wekte. De afgelopen jaren bezocht Leonard talloze vliegbases in binnen- en buitenland. Zijn specialisatie betreft dan ook de militaire luchtvaart. In het dagelijks leven is Leonard werkzaam als arts bij een GGD.