KLM vierde deze week feest in Leiden vanwege haar 106-jarige bestaan en deed dat, gewoontegetrouw, met de uitreiking van een Delftsblauw huisje. ‘Ook in turbulente tijden vier je je verjaardag’, aldus Frank Houben, Delegate of the Board.
Turbulent zijn de tijden voor de Nederlandse luchtvaart zeker gegeven de anti-vlieghouding van veruit de meeste politieke partijen. Bij KLM echter is er nog veel meer aan de hand, onder een deel van het personeel van het personeel heerst al langere tijd onvrede, met name bij de domeinen cabine, grond en KLM Cargo-vliegers.
‘Een hartstikke goede werkgever’
Na een rondleiding van Mark Zegeling door de Leiden langs enkele panden die eerder verschenen in de vorm van een Delftsblauw huisje, wordt een groepje journalisten en influencers mee de boot in genomen voor een rondvaart door de Sleutelstad. Ook CEO Marjan Rintel en directeur KLM-Nederland Bas Gerressen waren aan boord voor de beantwoording van vragen. Geen ideale combinatie om tot de kern door te dringen. ‘De bonden beseffen kennelijk onvoldoende dat we ook nog geld nodig hebben voor andere zaken dan salarissen’, stelde Rintel.
‘Deze winst hebben we nodig om onze investering van 7 miljard euro in onze nieuwe vloot betalen. Dat is de werkgelegenheid van de toekomst.’ Op de vraag hoe het kan dat de passagevliegers wel een financiële compensatie voor hun flexibiliteit deze zomer krijgen en de directie kan uitzien naar een bonus, werd niet ingegaan. ‘Wij zijn een hartstikke goede werkgever’, aldus de topvrouw.
Level playing field erin houden
Volgens Rintel leidt staken tot steeds grotere emoties op de werkvloer. ‘Het kostenprobleem moet met elkaar worden onderkend’, meent ze. Meer omzet beoogt ze te halen door duurdere premium-comfortstoelen in de intercontinentale vloot te plaatsen. Expliciet benoemde ze turbulentie opleverende zaken zoals het mogelijk verloren gaan van de KLM-partners Air France en Delta op Schiphol, de vijftig procent hogere afhandelingskosten in vergelijking met de concurrentie, het moeten omvliegen nu er geen gebruik meer gemaakt kan worden van het Russische luchtruim en de afname van het aantal (transfer)passagiers op Amerikaanse bestemmingen.
‘Het level playing field moeten we erin houden’, aldus de KLM-CEO, daarmee doelend op het waarborgen van eerlijkheid voor andere luchtvaartmaatschappijen op Schiphol en het bevorderen van sectorbrede initiatieven op het gebied van milieuduurzaamheid die consistente regels creëren voor alle luchtvaartmaatschappijen.
‘Alles wat we afbreken krijg je nooit terug’
Voorafgaand aan de onthulling van KLM-huisje 106 in de Pieterskerk, besteedde Rintel aandacht aan de turbulentie waarin de airline zich bevindt. ‘Reizen is een mooi voorbeeld van vrijheid’, betoogde ze. ‘Persoonlijke vrijheid om te kunnen gaan en staan waar je wilt, de wereld te ontdekken, familie te ontmoeten, zaken te doen en andere culturen te leren kennen ervaren wij binnen Nederland als vanzelfsprekend. Al 106 jaar dragen wij daaraan bij. Maar met alle ideeën die er nu over vliegen bestaan kan dat zomaar tot het verleden gaan behoren.’
Ze wees niet alleen op het belang te onderkennen dat de bestaande infrastructuur van belang is voor onze onafhankelijkheid, ook stak ze een waarschuwende vinger op in de richting van politiek Den Haag: ‘Er komen plannen langs om vliegvelden te sluiten, woningen te bouwen, vliegen nog duurder te maken en zwaarder te belasten zonder dat dit helpt om schoner te gaan vliegen. De tegenstelling tussen vliegen of wonen is een valse voorstelling. Het is niet of/of, het is en/en.’ Verwijzend naar het lot van de Nederlandse auto- en staalindustrie alsook bedrijven die uit Nederland vertrekken, zei de KLM-CEO: ‘Alles wat we afbreken krijg je nooit meer terug.’
‘Koploper worden’
Over de turbulentie binnen KLM was Rintel kort: ‘Vaststaat dat we de veerkracht die we al 106 jaar hebben, want dan alleen word je 106 jaar oud, voortdurend nodig zullen hebben in een snel veranderende wereld en zeker in die van de luchtvaart.’ Met de aankomende verkiezingen in het vizier deed ze een duidelijke oproep aan politiek Den Haag: ‘Bescherm Schiphol als kritieke infrastructuur, zeker ook in onzekere geopolitieke tijden. Houd vliegen betaalbaar voor alle Nederlanders. Voorkom dat driekwart van de Nederlanders in de auto stapt naar België of Duitsland, dat helpt het klimaat niet, maar, sterker nog, dat schaadt ons vermogen te investeren in stiller, schoner en zuiniger vliegen.’
‘Investeer met ons in de productie en betaalbaarheid van SAF. Voorkom dat productiefabrieken sluiten en afzien van productie (Shell, BP). Wij moeten juist een koploper worden op het gebied van SAF. Nu gaat er van die 1,5 miljard euro aan opgehaalde vliegbelasting geen cent naar verduurzaming. De overheid heeft geholpen met het opschalen van wind- en zonne-energie en de elektrificatie van het wagenpark steunt. Dat moet ook om SAF in Nederland beschikbaar en betaalbaar te maken.’
Zo nodig
Met de keuze voor KLM-huisje 106 slaat de jarige airline een brug naar haar partner Delta, dat dit jaar het 100-jarige bestaan viert. Met het later met Delta gefuseerde Northwest Airlines ging KLM in 1989 de allereerste joint venture in de luchtvaartgeschiedenis. ‘De band met de VS vormt een cruciaal netwerk voor KLM, Air France en Delta’, betoogde Rintel. De keus voor Villa Rameau in Leiden, de voormalige kosterswoning bij de Pieterskerk waar de Pilgroms verbleven voordat zij in 1620 met de Mayflower naar Amerika vertrokken en sinds kort de thuisbasis van het Leiden American Pilgrim Museum, vormt een duidelijk teken van verbondenheid met Delta. Perry Cantarutti, Senior Vicepresident Alliances & International Delta, is van de partij om het huisje in ontvangst te nemen. Rintel: ‘Met de onthulling van Villa Rameau als ons 106e Delfts Blauwe huisje vieren we niet alleen onze verjaardag, maar laten we ook zien hoe belangrijk verbinding en veerkracht. Laten we dit niet vergeten met elkaar nu het juist zo nodig is.’
‘Een van de meest prachtige bedrijven’
Behalve Cantarutti kregen ook Peter Heijkoop, burgemeester van Leiden, Wouter Kolff, Commissaris van de Koning en Sebastiaan Lagendaal, directeur van de Pieterskerk, als eersten KLM-huisje 106 uitgereikt. Heijkoop ziet het gebaar als een bevestiging van goede verbindingen in en met Nederland. ‘KLM is een van de meest prachtige bedrijven van dit land. De Pieterkerk, die bol staat van historie, is een passend decor voor deze viering. En Villa Rameau vat zoveel verhalen samen, van vluchtelingen, pilgrims die hier hun eerste stappen zetten voordat ze naar Amerika vertrokken. Ook anno nu is Leiden nog steeds een stad van vluchtelingen. En verder een stad van cultuur, historie, kennis en met een goed vestigingsklimaat in een van de meest innovatieve regio’s van Nederland’, aldus de Leidense burgervader.
Uddel
MBO
Redacteur. Haar passie voor schrijven en luchtvaart wist Lieneke te combineren als tekstschrijver en eindredacteur van de Farewell-boekenserie over de door KLM uitgefaseerde MD-11, Fokker F70 en Boeing 747. Haar publicaties over allerlei onderwerpen zijn zowel te vinden in diverse kranten en tijdschriften als op haar eigen website Supervisionair.nl.