Deze week vierde Transavia haar zestigjarige bestaan. Tijdens zijn speech bracht CEO Marcel de Nooijer de high lights uit de geschiedenis van de feestvierende luchtvaartmaatschappij in herinnering.
Na de oprichting van de airline op 21 oktober 1965, koos zij op 17 november 1966 voor het eerst het luchtruim. Dat deed zij met een Douglas DC-6B die zij, samen met nog twee andere machines van hetzelfde type, had overgenomen van het toen nog bestaande PanAm. Twee belangrijke data dus voor Transavia. En daarmee alle reden voor de maatschappij met de groene staarten om op twee data feest te kunnen vieren.
Vliegvergunning
Transavia begon als Transavia Limburg. Het oorspronkelijke plan was met een Douglas DC-3 vracht en passagiers te vervoeren vanaf – wat toen nog heette – vliegveld Beek, bij Maastricht. Het plan en daarmee ook deze Dakota, die al in Groot-Brittannië was voorzien van Transavia-opschriften, kwam niet van de grond. Op 21 juni 1966 werd John Block benoemd tot algemeen directeur van Transavia Holland. Algauw viel het besluit tot de aankoop van drie Douglas DC-6B’s voor vluchten vanaf Schiphol. De bestaande vliegvergunning van Transavia Limburg moest hiervoor worden omgezet. Met succes deed de airline een beroep op Thijs Postma om de DC-6B’s van een kleurenschema te voorzien. Op 14 november verleende het Ministerie van Verkeer en Waterstaat een vliegvergunning aan Transavia voor het uitvoeren van chartervluchten vanaf Amsterdam Schiphol Airport.
Eerste high light: de eerste chartervlucht
Op 17 november 1966 was het zo ver en voerde de PH-TRC ‘Valkenburg’ als eerste voor haar nieuwe werkgever een chartervlucht naar Napels uit: het eerste high light voor ‘Trans’. Aan boord 87 mensen die niet alleen werden getrakteerd op een stuk taart maar ook op een voorstelling van het Nederlands Danstheater en Balletorkest. De vlucht duurde vijf uur met boven de Alpen veel turbulentie, blikte De Nooijer terug.
In het aansluitende jaar vervoerden de drie DC-6B’s al ruim 41.000 passagiers, waaronder zo’n 17.000 vakantiegangers. Daarmee legde Transavia beslag op acht procent van de vliegende vakantiemarkt. Tevens vervoerde zij scheepsbemanningen en vloog zij in opdracht van buitenlandse maatschappijen, waaronder Air France en het toen nog bestaande Sabena en Swissair.
Een volgetankte Boeing 707 met bemanning geëist
In 1968 verwelkomde Transavia haar eerste straalvliegtuig, een Boeing 707. Pim Sierks was een van de gezagvoerders bij ‘Trans’ met een type rating voor deze machine. Dat kwam goed van pas toen drie terroristen van het Japanse Rode Leger (JRA) op 13 september 1974 een gijzeling waren begonnen in de Franse ambassade in Den Haag: behalve vrijlating van een collega die in Frankrijk gevangen zat, eisten ze een volgetankte Boeing 707 met bemanning, een vrijgeleide, één miljoen dollar en toestemming om hun wapens mee te nemen aan boord.
Air France leverde de Boeing, de Chateau de Chaumont, registratie F-BHSJ. Met de ferryvlucht van de machine naar Schiphol zat de taak voor de Franse flight crew erop: Frankrijk wilde zelf geen bemanning leveren. De één miljoen dollar werd driehonderdduizend dollar, van de wapens kregen de terroristen enkel twee pistolen mee.
Tweede high light: Transavia-crew vervult heldendaad
Transavia was de enige Nederlandse luchtvaartmaatschappij die met de 707 vloog. Pim Sierks durfde het aan samen met copiloot Ruud van der Zwaal en boordwerktuigkundige Bernie Knight de terroristen het land uit te loodsen. De beoogde bestemming wilden de Japanse terroristen echter niet noemen. Maar Sierks had die wel nodig voor een veilige vluchtvoorbereiding. Daarom gaf hij de Japanners zijn erewoord aan niemand door te vertellen waar zij naartoe wilden, in ruil voor de toezegging dat hem en zijn bemanning niets zou overkomen. Het bleek Aden, Zuid-Jemen te zijn.
Helaas, de Boeing 707 mocht er alleen maar landen om bij te tanken om daarna zo snel mogelijk weer te vertrekken. Als resultaat van diplomatieke onderhandelingen op de achtergrond was het toestel uiteindelijk wel welkom in Damascus, Syrië. Daarmee zat de taak voor Sierks en zijn crew erop en konden zij terugkeren naar Nederland, waar zij door koningin Juliana benoemd werden tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. De heldendaad van de crew benoemde Transavia-topman Marcel de Nooijer uiteraard als een high light in de geschiedenis van ‘Trans’, alhoewel Sierks er zelf destijds droogjes op terugkeek met de woorden: ‘Wat moet, dat moet.’
Derde high light: Vlucht met winnend Oranje
In haar zestigjarige geschiedenis vervoerde de maatschappij met de groene staarten tal van voetbalsupporters. Op 18 februari 1969 maakten Ajaxsupporters de eerste commerciële vlucht naar Lissabon met de pas aangeschafte Sud Aviation SE210 Caravelle, de PH-TRM. Het betrof een Europacupwedstrijd van een dag later waarbij de Amsterdamse club met 3-1 won van SL Benfica.
Zowel de Boeing 707 waarvan Transavia er uiteindelijk vier bezat (naast een bij Sabena gehuurd exemplaar), als de veertien Caravelles waarmee van 1969 tot 1976 werd gevlogen, waren inmiddels uitgefaseerd, toen Transavia de eer had het Nederlands elftal vanuit Duitsland terug te vliegen naar Nederland nadat het op 25 juni 1988 het EK met 2-0 gewonnen had. In de finale had Oranje het opgenomen tegen de Sovjet-Unie, waarvan het de openingswedstrijd twee weken eerder met 0-1 had verloren. In die tijd vormde de Boeing 737 Transavia’s ruggengraat. Duizenden supporters wachtten een dag later de feestelijk bestickerde PH-TVS, een 737-200, op bij de aankomst op Eindhoven Airport om het elftal te verwelkomen.
Vierde high light: Eerste vrouwelijke gezagvoerder
In de cockpit zijn vrouwen nog altijd sterk in de minderheid. Cockie van Giessel, als tweede vrouwelijke piloot in Nederland bij Transavia in 1981 in dienst gekomen, was acht jaar later de eerste vrouw in Nederland die op de stoel van de gezagvoerder mocht plaatsnemen. Kort daarop, nog in hetzelfde jaar, voerde zij samen met Liz Jennings Clark Nederlands eerste ‘geheel vrouwelijke’ vlucht uit.
Vijfde high light: Peter Pan Vakantieclub
In 1995 werkte Transavia aan een nieuw imago. Wilco van Elk, werkzaam op de afdeling Operations, kwam met het idee verzorgde vliegvakanties te organiseren voor jonge mensen met een ernstige en/of chronische ziekte. Dit resulteerde in oktober 1996 in een eerste reis van de Peter Pan Vakantieclub, waarna er nog vele meer werden gerealiseerd. Jaarlijks zijn dit er inmiddels vier. Op 11 november 2017 volgde de onthulling van de PH-HSI, een Boeing 737-800 in een kleurrijke Peter Pan-bestickering. Sinds 23 oktober 2024 rijdt er ook een auto rond in de kleuren en het logo van Peter Pan.
Zesde high light: Repatriëringsvluchten
Tijdens de coronapandemie verbood de Marokkaanse regering op 21 oktober 2021 vluchten vanuit en naar Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk uit vrees voor nieuwe coronabesmettingen. Duizenden Nederlanders kwamen daardoor vast te zitten. Op verzoeken van Transavia om gestrande reizigers op te halen met lege vliegtuigen volgde daags daarna toestemming. Op 29 oktober landde de laatste van de tien repatriëringsvluchten vanuit Marokko op Schiphol.
Zevende high light: A321neo in retrolivery
Transavia was niet alleen de eerste Nederlandse airline die met de Boeing 737 vloog, zij was het ook die eerder dan KLM de Airbus A321neo in haar vloot mocht verwelkomen. Op 27 december 2023 landde haar eerste machine van dit type op Schiphol, registratie PH-YHZ. Ruim anderhalf jaar later werd de PH-YHD als twaalfde op 25 juli 2025 aan de vloot toegevoegd. Het vliegtuig is, als eerbetoon aan haar geschiedenis, voorzien van de kleuren waarmee de maatschappij met de groene staarten vanaf 1974 vloog, een ontwerp van Thijs Postma. Sinds de dag waarop de airline haar zestigjarige bestaan vierde draagt het toestel de naam John Block als hommage aan de man die aan de basis stond van Nederlands derde luchtvaartmaatschappij. De eerstvolgende A321neo die Transavia binnenkort in haar vloot verwelkomt, is voorzien van een nieuw logo. De Nooijer: ‘Dit als een slinger aan de volgende zestig jaar Transavia.’
Verschillend
.jpg){kind=link}
Redacteur. Haar passie voor schrijven en luchtvaart wist Lieneke te combineren als tekstschrijver en eindredacteur van de Farewell-boekenserie over de door KLM uitgefaseerde MD-11, Fokker F70 en Boeing 747. Haar publicaties over allerlei onderwerpen zijn zowel te vinden in diverse kranten en tijdschriften als op haar eigen website Supervisionair.nl.